By Luke Sumpter

Je zet een stap in je tuin en plotseling valt je oog op iets merkwaardigs: zwarte wietbladeren! Wat is dat nu voor viezige substantie op de fan leaves? Waar kom het vandaan? En misschien nog wel belangrijker: wat kun je ertegen doen om het zo snel mogelijk te laten verdwijnen? Ontdek hieronder alles wat je moet weten over de preventie en aanpak van roetdauw bij wiet.


Wat is roetdauw?

'Roetdauw' verwijst niet naar een specifieke ziekteverwekker of ziekte. In plaats daarvan is het een overkoepelende term voor verschillende schimmels die aangetrokken worden door delen van planten die door insecten beschadigd zijn.

Zoals je misschien wel weet, beschikken planten over een soort cellulaire machine waarmee ze hun eigen suikervoorraad aanleggen, met zonlicht als energiebron. Daarbij werken je wietplanten hard om voedingsrijke mineralen uit de bodem te onttrekken en hebben ze een vaatstelsel om deze stofjes op de juiste plaats af te leveren.

In je wietplanten vindt dus constant een transport van suikers en mineralen plaats. Voor hongerige insecten is dat een heerlijk eetfestijn, maar alleen specifieke soorten kunnen het celluloserijke weefsel van planten doorboren om de sapstroom af te tappen. Na hun feestmaal doen deze insecten ook hun behoefte. En ze hebben duidelijk niet het fatsoen om daarvoor nabijgelegen bosjes op te zoeken. In plaats daarvan laten ze hun uitwerpselen gewoon op je wietbladeren vallen!

Deze insectenpoep ziet er amberkleurig, kleverig en glinsterend uit en wordt ook wel 'honingdauw' genoemd. Hoewel het in feite gewoon ontlasting van insecten is, heeft honingdauw een belangrijke taak in het ecosysteem. Zo 'houden' mieren bladluizen speciaal voor de honingdauw en gaan honingbijen ernaar op zoek om honing te maken.

Naast dat bepaalde insecten er graag van eten, is honingdauw ook een voedingsbron voor de schimmelsoorten die gezamenlijk als 'roetdauw' bekendstaan. Na contact met deze voedingsbron begint de zwarte, haarachtige groei (het mycelium) van dergelijke soorten zich op het plantoppervlak te verspreiden. De schimmeldraden hebben daarbij een wat stoffig of roetachtig uiterlijk. Als je niet ingrijpt, kan de roetdauw de bladeren van verschillende plantensoorten compleet overwoekeren, waaronder dus wiet.

Sooty Mould Mold Cannabis

Is roetdauw dodelijk voor wietplanten?

In tegenstelling tot andere schimmelinfecties, zoals Pythium, tast roetdauw het weefsel van planten niet aan. In plaats daarvan beperkt het zich tot het oppervlak van de bladeren, waar het van de honingdauw leeft. Omdat roetdauw geen systemische pathogeen is, vormt het meestal geen grote bedreiging voor je plant.

Het gevaar van roetdauw hangt vooral af van de ernst van de plaag die de schimmel aantrekt. Wat sapzuigende bezoekers hier en daar zullen niet veel honingdauw opleveren. Mocht er toch roetdauw ontstaat door dit beetje honingdauw, dan heeft het niet veel voeding om zich ver te kunnen verspreiden. Bij biologische kweek is een kleinschalige plaag zelfs volkomen normaal en wordt deze onder controle gehouden door combinatieteelt, roofinsecten en vogels.

Niet alle plagen zijn echter onschuldig, en soms kan het wel snel uit de hand lopen, bijvoorbeeld door een gebrek aan biodiversiteit. Een grote populatie sapzuigers kan dan zoveel honingdauw achterlaten dat roetdauw een serieus gevaar vormt voor de plantengezondheid en -productiviteit. Naarmate het zwarte mycelium zich verspreidt, kan het zo'n dikke laag worden dat het ten koste gaat van de hoeveelheid zonlicht die de bladeren bereikt. Dit belemmert de fotosynthese en kan de plantengroei vertragen, wat in kleinere oogsten en minder THC resulteert. Toch zijn zelfs de ernstigste gevallen van roetdauw vaak niet dodelijk voor een plant.

Wat veroorzaakt roetdauw?

Je weet nu dat honingdauw op het oppervlak van bladeren en stelen roetdauw aantrekt. Maar welke soorten ongedierte laten het eigenlijk achter? Ontdek hieronder de belangrijkste veroorzakers van roetdauw.

Bladluis

Meestal is roetdauw op planten het gevolg van de vervelende bladluis. Dit kleine, zachte insect behoort tot het meest voorkomende ongedierte op wietplanten. Bladluizen zijn gewoon gemaakt om het sap van planten op te zuigen; hun scherpe, puntige monddelen maken het een fluitje van een cent. En omdat ze zich snel vermenigvuldigen, zorgen ze vaak voor een ernstige vorm van roetdauw. Andere tekenen van een bladluisplaag zijn verwrongen, gekrulde en gele bladeren, een vertraagde groei, verwelking en zichtbare honingdauw.

Wolluis

Wolluis is een van de lelijkste soorten ongedierte die wietplanten kunnen aantasten. Dit kleine insect is bedekt met een witte, wasachtige laag, waardoor het bijna op een minuscuul pluche spook lijkt. Door dit laagje ziet het beestje er niet alleen merkwaardig uit, maar het beschermt hem ook tegen bepaalde pesticiden. De wolluis lijkt misschien klein en onschadelijk, maar met zijn niets ontziende vraatzucht is hij een doorn in het oog van elke tuinder. Wolluizen kunnen met hun doordringende kaakdelen plantenweefsel aanzienlijk beschadigen, en de honingdauw die ze achterlaten, maakt het alleen maar erger!

Aphids and Mealybugs

Witte vlieg

Niet alle honingdauw-producerende plagen leven op het land, want sommige kunnen ook vliegen! De witte vlieg is een klein insect dat zijn naam aan zijn poederachtige vleugels dankt. Net als de wolluis lijkt hij bedekt te zijn met een wasachtige, witte substantie. De aanwezigheid van witte vlieg uit zich bij planten in allerlei tekenen, waaronder een verminderde vitaliteit, verwelking, vergeling en honingdauw op de bladeren. De witte vlieg heeft ook scherpe, lansachtige monddelen die het vaatstelsel van een plant beschadigen om er sap uit te zuigen. Maar helaas laten witte vliegen niet alleen sporen van honingdauw achter. Ze zijn namelijk ook vaak dragers van plantenvirussen.

Dwergcicade

De dwergcicade (of 'bladspringer') is doorgaans ongeveer een halve centimeter lang en heeft een wigvormig lichaam dat qua kleur varieert van bruin en groen tot geel. De dwergcicade behoort tot de familie van Cicadellidae en voelt zich ook sterk aangetrokken tot het sap van planten. In zijn zoektocht daarnaar doorboort het insect niet alleen bladweefsel, maar beschadigt hij ook de stelen en zelfs de toppen van wiet! Een grote plaag kan je planten aanzienlijke stress bezorgen, waardoor ze genetisch niet hun volle potentie kunnen bereiken. En de roetdauw die afkomt op de honingdauw van de bladspringer, belemmert alleen nog maar meer de groeikracht van je wiet.

Whiteflies and Leafhoppers

Hoe behandel je roetdauw op wiet?

Roetdauw hoeft niet altijd heel ernstig te zijn. Oké, het ziet er niet fraai uit en kan invloed hebben op de oogst. Maar vergeleken met systemische pathogenen, is roetdauw een stuk minder verwoestend. Toch is het zeker niet de bedoeling dat je deze schimmel gewoon zijn gang laat gaan. Gelukkig zijn er verschillende technieken om er wat aan te doen. Hieronder zetten we de meest effectieve op een rij.

Veeg het oppervlak van de plant schoon

Laten we simpel beginnen! Inderdaad, het afnemen van de bladeren is een effectieve manier om roetdauw aan te pakken. Het lijkt misschien te simpel om waar te zijn, maar dit maakt echt snel korte metten met de schimmel. Voordat je echter het mycelium van de wietbladeren begint te vegen, hier de optimale manier om dit te doen:

  1. Maak eerst een schoonmaakoplossing. Voeg aan 1 liter water een aantal druppels natuurzeep toe en meng goed.
  2. Dep een doekje of spons in deze schoonmaakoplossing en wring het overtollige vocht eruit.
  3. Neem met de doek of spons de aangetaste bladeren voorzichtig af. Veeg het mycelium eraf zonder te veel druk uit te oefenen op het oppervlak van de plant.
  4. Ga hiermee door totdat je alle zichtbare schimmeldraden hebt verwijderd.

Maak compostthee

Na het afnemen, helpt het wanneer je microben op de bladoppervlakken aanbrengt. Maak daarvoor een compostthee; een rijk mengsel boordevol bacteriën, schimmels en andere gunstige micro-organismen. Het idee hierachter is dat je met deze biodiverse mix in de fyllosfeer voorkomt dat één soort, in dit geval roetdauw, gaat overheersen.

Een luchtsteen, wat hoogwaardige compost, humuszuur, kelp en visextract is alles wat je nodig hebt om je eigen compostthee te maken. Gebruik een plantenspuit om het mengsel tijdens de gehele groei als bladvoeding aan te brengen.

Hoe voorkom je roetdauw bij het kweken van wiet?

Ervaren wietkwekers weten maar al te goed dat voorkomen altijd beter is dan genezen. Met preventieve maatregelen bespaar je jezelf een hoop ellende, terwijl je de kans op een mooie oogst verhoogt. Nu je weet hoe je roetdauw moet aanpakken als het de kop opsteekt, hebben we nog enkele tips om het te voorkomen!

Insectengaas

Een fysieke barrière opwerpen is een uitstekende manier om talloze sapzuigende insecten bij je wiet weg te houden. Kies fijn insectengaas dat geschikt is om bladluis en witte vlieg tegen te houden. Lucht, regen en zonlicht kunnen er gewoon doorheen, terwijl je planten behoed blijven voor de belangrijkste oorzaken van roetdauw. Er zijn vele opties om insectengaas te bevestigen; van grote hoepels van PVC tot houten structuren en metalen buizen.

Gebruik Bacillus thuringiensis

Zoals je nu wel weet, begint het probleem van roetdauw bij sapzuigers. Daarom is het niet meer dan logisch om deze insecten te bestrijden. Er bestaan verschillende strategieën om dit te doen zonder gebruik te hoeven maken van agressieve chemicaliën. Breng bijvoorbeeld Bacillus thuringiensis (BT) aan.

Deze van nature voorkomende bacterie produceert giftige eiwitten die effectief zijn tegen bepaalde insectenlarven. Je kunt deze insecticide vaak gewoon bij tuincentra kopen. Voor het mengen en aanbrengen volg je simpelweg de instructies op de productverpakking. Hiermee verminder je de populatie sapzuigende insecten al heel snel.

Gebruik Beauveria bassiana (BB)

Beauveria bassiana (BB) valt ook in de categorie van biologische pesticiden, maar onderscheidt zich van BT doordat het een schimmel en geen bacterie is. Om specifiek te zijn, is het een entomopathogene schimmel die bepaalde insectensoorten infecteert, koloniseert en opeet (een beetje zoals in de serie The Last of Us). BB blijkt ook gek te zijn op insecten die roetdauw veroorzaken, waaronder witte vlieg en bladluis. Het lijkt echter twee gezichten te hebben. Het kan planten namelijk ook fysiek binnendringen en zich daar als endofyt nestelen. Dit hoeft echter niet per se slecht te zijn: uit vroeg onderzoek[1] blijkt dat het inoculeren van planten met deze schimmel als een natuurlijke biostimulant werkt.

Nuttige insecten

Sooty Mould Mold Cannabis Ladybug

Een gezonde populatie nuttige roofinsecten in je tuin behouden is ook effectief om het aantal sapzuigers terug te dringen. Om dit te bereiken, moeten de omstandigheden gunstig zijn; denk aan de juiste voedselbronnen. Zaai je borders bijvoorbeeld in met keukenkruiden als basilicum en dille. Ook Echinacea, zonnebloemen, komkommerkruid en andere aantrekkelijke bloemen zijn bevorderlijk voor de populatie roofinsecten. Woon je in een stedelijke omgeving? Dan kun je ook roofinsecten als lieveheersbeestjes kopen en in je teeltomgeving vrijlaten.

Nooit meer roet in het eten door roetdauw!

Reken direct af met die nare zwarte schimmel op je geliefde planten! Je weet nu precies hoe je dit probleem kunt verhelpen. In plaats van te wachten tot het mycelium van roetdauw je plant helemaal overwoekert, weet je nu welke (biologische) voorzorgsmaatregelen je kunt treffen. En als dat niet genoeg is, zijn er altijd nog simpele oplossingen die in geval van nood goed van pas komen!

LIST OF COMMON PESTS AND PROBLEMS

Disclaimer:
Deze content is alleen bedoeld voor educatieve doeleinden. De verstrekte informatie is afkomstig uit onderzoek dat is verzameld vanuit externe bronnen.

Ben je 18 Jaar of ouder?

De inhoud van RoyalQueenSeeds.nl is alleen geschikt voor volwassenen met de wettelijk geldende volwassen leeftijd.

Wees er zeker van dat je de wet kent van het land waar je woont.

Door op ENTER te klikken, bevestig
je dat je
18 jaar of ouder bent.