Stampers En De Kunst Van Het Kweken Van Cannabis

Wat zijn stampers? Hoe verschillen ze van stigma's? En kun je betere wiet oogsten als je meer over deze structuren leert? Ontdek hieronder de antwoorden op al deze vragen. Met dit artikel verbeter je zowel je botanische kennis als de kwaliteit van je gekweekte toppen.

Wat is een stamper?

Bij de term 'stamper' denken de meeste mensen aan de kleine haartjes die uit de wiettoppen steken. Bijna goed, maar niet helemaal. Deze kleine haartjes worden eigenlijk stigma's genoemd. Ze maken deel uit van de stamper, naast het schutblad (het kleine bladweefsel waaruit stigma's tevoorschijn komen) en de zaadknop (het orgaan in het schutblad dat de zaden vormt). Samen vormen deze structuren de voortplantingsorganen van vrouwelijke wietplanten. In dit artikel noemen we deze haren zowel stigma's als stamperharen.

Gezamenlijk worden trossen met stampers toppen genoemd. Elke individuele stamper heeft twee uitstekende stigma's. Beide strengen zijn bedekt met kleine haartjes die bekendstaan als stigmatische papillen. Deze papillen helpen om mannelijk stuifmeel op te vangen dat in de lucht zweeft. Stigma's spelen niet alleen een sleutelrol in de plantenfysiologie, maar helpen je ook in te schatten wanneer je je planten moet oogsten.

Wanneer verschijnen witte stamperharen?

Stampers komen vroeg in de bloei tevoorschijn. De eerste stampers worden vaak 'pre-toppen' genoemd omdat ze afwijken van de grote toppen die zich in een later stadium ontwikkelen. Toch zijn deze structuren in feite volledige stampers. Ze ontwikkelen zich op de knopen, waar de takken uit de hoofdsteel komen.

Autoflowering soorten beginnen meestal rond week 3-4 hun eerste stampers te ontwikkelen. Fotoperiode soorten produceren stampers als je het aantal lichturen vermindert. Buiten gebeurt dit vanzelf, als de seizoensgebonden lichtcyclus afneemt.

Beginnende kwekers maken zich soms zorgen als ze op de knopen witte stigma's zien verschijnen, zonder enig teken van toppen. Wees gerust, deze structuren geven aan dat de toppen onderweg zijn. De ontwikkeling ervan duurt simpelweg nog een aantal weken.

Als je reguliere wietzaadjes kweekt, zul je merken dat niet elke plant pre-toppen met stigma's produceert. De mannelijke exemplaren vormen bolvormige stuifmeelzakjes. Verwijder deze planten zo snel mogelijk uit je kweekruimte, tenzij je daadwerkelijk van plan bent je vrouwelijke planten te bestuiven.

Wat gebeurt er als stamperharen vroeg oranje kleuren?

Worden de haartjes op je stampers al heel vroeg oranje? Dit kan verschillende oorzaken hebben en is niet altijd reden tot zorg. Sommige soorten wiet bloeien en rijpen gewoon sneller dan andere. Dit betekent dat hun stigma's in een korter tijdbestek van wit naar oranje verkleuren.

Zowel autoflowers als fast flower fotoperiode soorten ondergaan deze verandering sneller dan fotoperiode soorten met een langere bloei. Bij twijfel kun je bij de desbetreffende zadenbank de gemiddelde groeitijden controleren.

Als je binnen kweekt, kunnen je stigma's ook sneller verkleuren vanwege je lichtschema. Een cyclus van 10 uur licht en 14 uur duisternis dwingt de plant bijvoorbeeld om haar toppen sneller te rijpen.

Toch kunnen stamperharen die te vroeg verkleuren, ook op problemen wijzen. Soms beginnen deze witte haartjes na bestuiving bruine punten te vertonen, terwijl de rest wit blijft. In dit geval is de kans groot dat een mannelijke plant stuifmeel in je kweekruimte aan het verspreiden is. Op dezelfde manier kan het gebeuren dat een vrouwelijke wietplant hermafrodiet is geworden en stuifmeel heeft geproduceerd.

Kleurverschillen in stigma's: wat betekenen ze?

De stigma's zijn niet uitsluitend wit of oranje van kleur. Op basis van de fytochemische samenstelling van de haren zijn andere kleuren ook mogelijk. Bekijk hieronder de verschillende kleuren en betekenissen:

• Wit: witte stigma's geven aan dat de stampers nog niet rijp zijn. Ze bevatten nog niet veel cannabinoïden en terpenen. Je moet nu zeker nog niet oogsten.

• Oranje: de stigma's verkleuren van wit naar oranje als gevolg van fytochemische veranderingen in het weefsel. Triterpenen, bekend als carotenoïden, zijn verantwoordelijk voor de levendige oranje kleuren in verschillende soorten groenten en fruit. Denk bijvoorbeeld aan paprika's, sinaasappels, papaja's en wortelen. Deze moleculen vervullen tal van functies, maar fungeren ook als lokmiddel. Stigma's worden oranje zodat ze opvallen voor bestuivende insecten. Oranje stampers zijn een teken dat wiettoppen rijp zijn. Ze zitten op dit punt boordevol cannabinoïden en terpenen en zijn klaar voor de oogst.

• Bruin: een donkerbruine kleur op het bovenste gedeelte van de stamperharen geeft aan dat er bestuiving heeft plaatsgevonden. Nadat een bepaalde stamper is bevrucht door mannelijk stuifmeel, heeft het stigma zijn rol vervuld en begint af te sterven. Het verschrompelt en kleurt bruin.

• Rood/roze: soms zie je ook roze en rode haren op wiettoppen. Net als bij de oranje stigma's, ontstaan deze kleuren door chemische veranderingen. In plaats van carotenoïden worden rode en roze tinten veroorzaakt door flavonoïde pigmenten. Deze worden ook wel anthocyanines genoemd. Dit zijn dezelfde moleculen die verantwoordelijk zijn voor de opvallende kleuren van bosbessen, rode uien, kersen en rode kool. Ze helpen niet alleen plantenweefsel te beschermen tegen UV stralen, maar trekken ook bestuivende insecten aan. Het verschijnen van rode en roze stamperharen heeft veel te maken met de genen van de desbetreffende strain.

Stampers geven aan wanneer je moet oogsten, maar waar moet je nog meer op letten?

Nu weet je waarom de stigma's van wiet van kleur veranderen. Dit heeft niet alleen een fysiologische betekenis, want kleurveranderingen geven ook aan wanneer je het beste kunt oogsten. Maar stigma's zijn niet het enige deel van de wietplant dat de rijpheid van toppen aangeeft. De kleur van glandulaire trichomen is een nog betere manier om te bepalen hoe dicht planten bij de oogst zijn.

Wanneer trichomen nog niet rijp zijn, zullen deze chemische mini-fabriekjes er transparant uitzien. Naarmate de oogsttijd dichterbij komt, krijgen ze een melkachtig, troebel uiterlijk. Probeer je toppen te oogsten wanneer 70 tot 90% van de trichomen melkachtig van kleur zijn. Als je ze veel langer laat staan, zullen ze amber kleuren. Dit is een teken dat de THC is afgebroken tot CBN.