Cannabis Voor De Gynaecologische Gezondheid: Van Toen Tot Nu

Al sinds mensen zich bewust zijn van cannabis bestaat er een verband tussen de vrouwengeneeskunde en medicinale wiet. Al in de oudheid gebruikte men marihuana in de verloskunde en gynaecologie. Daaruit blijkt een bijzondere band tussen het vrouwelijk geslacht en de vrouwelijke cannabis-top. Door de geschiedenis heen, zijn cannabinoïden krachtige bondgenoten geweest bij diverse aandoeningen die verband houden met ons complexe voortplantingsstelsel. Tegenwoordig biedt de bloeiende cannabisindustrie oliën, badproducten, capsules, huidcrèmes en zelfs tampons met THC, CBD of een combinatie van beide.

CANNABIS EN DE GESCHIEDENIS VAN DE GYNAECOLOGIE

Archeologen hebben in oude Mesopotamische teksten, daterend van rond 2000 v.Chr. verwijzingen gevonden naar medicinale cannabis in de vrouwengeneeskunde. Toentertijd mengden mensen de plant met andere planten voor de behandeling van menstruatiepijn. En sindsdien hebben vrouwen van over de hele wereld cannabis om diverse redenen gebruikt. De geurige plant was zelfs onderdeel van de Egyptische farmacopee. Ook verwees men in oude Perzische medische teksten vaak naar cannabis. Bovendien gebruikte de vrouwelijke bevolking rond de Middellandse Zee en in Europa de plant volop. Dat geldt ook voor India en het Chinese Rijk, zo blijkt uit historisch onderzoek^[1] van Ethan Russo.

Mensen dienden de plant op vergelijkbare wijze toe als tegenwoordig: oraal, rectaal, vaginaal, op de huid en middels fumigatie (het inhaleren van de rook van brandende cannabistoppen). In oude medische teksten vinden we duidelijke beschrijvingen van deze methodes. Daarbij verwijst men specifiek naar gynaecologische problemen. Denk aan pijnlijke krampen, bloedingen, infecties, zwellingen, onregelmatige menstruatie en menopauzeklachten. Men gebruikte cannabis ook ter verlichting van weeën bij de geboorte, maar tevens voor het opwekken van een abortus. Met name dat laatste is een mysterieus gebied.

CANNABIS IN DE GYNAECOLOGIE VOOR HET VERBOD

In de 19e eeuw verwerkte men cannabisderivaten in officiële farmacopees voor diverse aandoeningen. Belangrijke medische figuren, maar ook koningin Victoria, adviseerden daarbij het gebruik van cannabis in de gynaecologie. Deze slimme koningin was ook de keizerin van India. Veel kruiden en natuurlijke remedies komen daar dan ook vandaan. Eeuwen na haar dood werd ze beroemd in de wereldwijde cannabisgemeenschap. Men ontdekte namelijk dat ze cannabis-tincturen gebruikte ter verlichting van menstruatiekrampen.

De Ierse arts William Brooke O’Shaughnessy was een onderdaan van koningin Victoria toen hij het traditionele gebruik van cannabis in India valideerde. Hij ontdekte daarbij nieuwe toepassingen en wees op cannabisextracten voor diverse therapeutische doeleinden. O’Shaughnessy noemde cannabis efficiënt bij het verminderen van bloedingen van de baarmoeder. Tot halverwege de 20e eeuw adviseerden dokters dan ook actief het gebruik van cannabis-tincturen bij menstruele problemen en andere vrouwenkwalen. Er ontstond een nieuwe tak van klinisch onderzoek naar cannabis, waaronder in de vrouwengeneeskunde. Iets later werd echter een verbod opgelegd en dat veranderde alles.

DE RENAISSANCE VAN CANNABIS IN DE VROUWENGENEESKUNDE

Na de donkere tijd waarin de plant was verboden, veranderde het tij langzamerhand. Daarbij volgde nieuw onderzoek en bevestigde de wetenschap eeuwen van anekdotisch bewijs.

Het endocannabinoïdesysteem (ECS) is een groot regulerend stelsel. De functie ervan omvat de stemming, stofwisseling, eetlust, immuunreactie, het geheugen en de pijnperceptie. Een van de belangrijkste taken van het ECS is ervoor zorgen dat het lichaam een staat van evenwicht bereikt. Deze balans noemen we ook wel homeostase.

Het ECS speelt ook een rol in de vrouwelijke hormonenbalans en voortplantingsprocessen. Cannabinoïden uit cannabis zijn daarbij in staat interactie te hebben met de cannabinoïdereceptoren van ons lichaam. En daarbij gebeurt er iets magisch.

MENSTRUATIEPIJN

Tegenwoordig is er volop bewijs voor de pijnstillende eigenschappen^[2] van cannabis, wat zowel blijkt uit klinisch onderzoek als uit ervaringen. Onderzoeken bevestigen bovendien de ontstekingsremmende effecte^[3]n van cannabisderivaten, die mogelijk bijdragen aan pijnvermindering. Steeds meer vrouwen gebruiken tegenwoordig dan ook een vorm van cannabis voor de behandeling van pijnlijke kwalen. Denk daarbij aan baarmoederontstekingen en andere menstruatie-gerelateerde klachten.

Desondanks is er geen uitgebreid onderzoek gedaan naar de werking van cannabis tegen misselijkheid bij de menstruatie. Toch staat THC er al lange tijd om bekend dat het effectief is tegen braken en misselijkheid^[4]. Het stofje speelt daarbij al jaren een rol bij chemotherapie. Ook is er geen onderzoek gedaan naar de effecten van wiet op menstruatiepijn. Wel is ontdekt dat interactie tussen THC en oestrogeen effectief is als pijnstilling. Daaruit volgt dat cannabis mogelijk effectiever is als pijnbestrijder bij vrouwen dan bij mannen.

HET PREMENSTRUEEL SYNDROOM

Er is maar weinig onderzoek gedaan naar de effecten van wiet op PMS^[5], maar wetenschappers bestuderen wel de rol van de plant bij pijn, spanning en een slecht humeur. De resultaten van deze studies zouden, indien overtuigend, een beter beeld van de toekomstige rol van cannabis bij PMS kunnen geven.

ENDOMETRIOSE

Endometriose is een veelvoorkomende en pijnlijke kwaal. Hierbij groeit het binnenweefsel van de baarmoeder elders. Daardoor ontstaan ernstige bekkenpijn, littekens en is er sprake van een hoger risico op onvruchtbaarheid. Ongeveer 1 op de 10 vrouwen wereldwijd heeft tijdens de vruchtbare jaren te maken met endometriose.

Recent is online onderzoek gedaan met Australische vrouwen met endometriose. Hieruit blijkt dat degenen die cannabistoppen of -extracten, CBD-olie, warmte en dieetveranderingen inzetten, het succesvolst zijn in het verlichten van pijn. Fysieke interventie, zoals yoga, stretchen en sporten, blijkt minder effectief. Ondanks deze bevindingen gebruikt men nog steeds vooral ontstekingsremmende medicatie tegen de pijn. Dergelijke medicijnen gaan echter vaak gepaard met bijwerkingen.

SEKS

Uit onderzoek^[6] blijkt dat 68,5% van de vrouwen die marihuana gebruiken voor de seks een plezierigere ervaring hebben. Vooral degenen die een klein beetje consumeren, ervaren dat ze meer zin hebben. Bij een hogere dosering THC meldt men echter een negatief effect. De positieve uitwerking van cannabis op angst werkt soms ook door in iemands seksleven. Daarbij is de plant in staat de fysieke gevoeligheid te verhogen. Het gebruik van cannabis tijdens de seks is altijd al populair geweest. Uit onderzoek blijkt echter nog niet duidelijk waardoor de seksuele ervaring verbetert. En het valt niet mee om dat uit te zoeken.

Hoe dan ook, beginnende gezondheidsbedrijven die actief zijn in de legale cannabiswereld ontwikkelen volop producten met cannabinoïden. Deze artikelen zijn bedoeld om het seksleven te stimuleren en bevatten THC, CBD of een combinatie van beide. Er zijn glijmiddelen, crèmes, massageoliën, zetpillen en zoete lustopwekkende edibles verkrijgbaar. De bevindingen van gebruikers zijn grotendeel positief, met name op het gebied van pijnstilling tijdens en na de seks.

DE ZWANGERSCHAP

Voor het industriële tijdperk dacht men in de geneeskunde dat "Indiase hennep" contracties van de baarmoeder kon stimuleren tijdens de bevalling. Daarnaast noemde men de plant effectief tegen bloedingen. Het duurt nog even voordat men edibles of vaporizers in de verloskamer toestaat, maar ook op dit terrein is verder onderzoek de moeite waard.

De University of Washington School of Medicine in Seattle heeft recent dergelijk onderzoek geïnitieerd: “The Moms + Marijuana Study”. Voor het eerst proberen onderzoekers te achterhalen of cannabisgebruik ter verlichting van zwangerschapsmisselijkheid veilig is voor de ontwikkeling van baby's. De resultaten - afbeeldingen van de ontwikkeling van de hersenen van foetussen - kunnen weleens de manier veranderen waarop de medische gemeenschap cannabis beschouwt.

DE MENOPAUZE

Vrouwen in de menopauze kunnen verschillende veelvoorkomende klachten krijgen. Vele hiervan zijn moeilijk te behandelen. Lopende onderzoeken testen cannabinoïden, waaronder CBD, op preklinische en klinische modellen van deze symptomen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het endocannabinoïdesysteem de stemming, slaap, pijnperceptie en nog veel meer reguleert. Er is daarbij wetenschappelijk bewijs van een complexe rol van het ECS bij de vruchtbaarheid van vrouwen. Onderzoekers bevestigen hierbij een duidelijke relatie tussen het hormoon oestrogeen, de endocannabinoïde anandamide en functies van het ECS.

Bovendien wordt momenteel in celstudies onderzocht in hoeverre CBD samenwerkt met het ECS om botcellen te beïnvloeden. Wetenschappers zijn druk bezig uit te zoeken aan welke receptoren de cannabinoïde zich bindt, hoe dit de hermodellering van botweefsel beïnvloedt en wat dit voor de botdichtheid en homeostase betekent.

Wetenschappers willen graag weten of cannabinoïden menopauzeklachten kunnen beïnvloeden, zowel in combinatie als afzonderlijk. Ze zijn daarbij op zoek naar een mogelijke synergie tussen individuele stoffen. Tegelijkertijd erkennen ze ook dat het gebruik van CBD, in plaats van THC, bedwelmende effecten kan vermijden.

DE HERONTDEKKING VAN CANNABISGEBRUIK ONDER VROUWEN

Helaas blijkt uit onderzoek dat vrouwen sneller tolerantie voor cannabis opbouwen dan mannen. Ze hebben ook eerder last van eventuele negatieve bijwerkingen als ze minderen of stoppen. Het lijkt er bovendien op dat cannabis bij vrouwen het gebied in de hersenen dat het "ruimtelijk geheugen" beheert eerder aantast dan bij mannen. Toch heeft de plant echter, net als elk ander middel, milde bijwerkingen en werkt het niet voor iedereen.

De meeste mensen kunnen zonder problemen experimenteren met CBD. Je zou echter voorzichtiger moeten zijn met de bedwelmende cannabinoïde THC. In landen waar cannabis legaal is, is het mogelijk zaden of producten met een CBD:THC-verhouding van 1:1 te verkrijgen. Je vindt daar ook CBD waarbij er bijna geen THC in het product zit. Mensen die graag THC willen gebruiken, doen er soms tevens goed aan te experimenteren met microdoseren. Daarbij neem je kleine doseringen gedurende de dag, zonder dat je er echt “high” van wordt. Daarmee profiteer je wel van de voordelen, zoals verlichting bij ontstekingen en pijn, maar heb je geen last van geestverruimende effecten. Mensen die voldoende ervaring hebben met THC hebben daarbij de mogelijkheid uit diverse strains te kiezen.

Tot slot maken we nog melding van een onderzoek onder Amerikaanse vrouwen. Deze studie is in mei 2019 gepubliceerd in Obstetrics and Gynecology. Dit onderzoek wijst daarbij op significant anekdotisch bewijs voor cannabisgebruik onder vrouwen. Van de 1011 vrouwen van gemiddeld 37 jaar, meldt 36% dat ze het gebruiken bij een medische aandoening, zoals pijn, depressie of angst. 16% zegt cannabis specifiek te consumeren bij een vrouwenkwaal, zoals menstruatiekramp. Bovendien overweegt het merendeel het gebruik ervan bij vrouwenkwalen.