Legalisatie van wiet in Duitsland: alles wat je moet weten

Wietgebruikers in Duitsland hebben met spanning uitgekeken naar de parlementaire stemming die het bezit en de teelt van cannabis in het land zal legaliseren. Na zware onderhandelingen in de Duitse coalitieregering hebben onze oosterburen groen licht gekregen om vanaf 1 april wiet te kweken en vanaf 1 juli cannabis clubs te starten.

Lees hieronder meer!

Is wiet legaal in Duitsland?

Na Malta en Luxemburg is Duitsland het volgende land in de EU dat wiet voor persoonlijk gebruik legaliseert.

De zittende coalitieregering staat het burgers vanaf 1 april 2024 toe om specifieke hoeveelheden wiet te bezitten en kweken.

De regerende coalitieregering heeft beloofd om het bezit en de teelt van specifieke hoeveelheden cannabis vanaf 1 april 2024 te legaliseren, na een patstelling die de stemming eind 2023 verhinderde. Daarnaast bereidt de regering zich voor om particuliere teeltclubs, vergelijkbaar met die in Spanje, vanaf 1 juli 2024 mogelijk te maken.

De legalisatie van wiet in Duitsland loopt grotendeels vertraging op door interne conflicten binnen de drie-partijen-coalitie. Hoewel leden van de Groenen en de liberale Vrije Democratische Partij graag willen dat de wetgeving wordt aangenomen, hebben leden van de centrumlinkse Sociaaldemocratische Partij, inclusief bondskanselier Olaf Scholz, gezorgd voor weerstand. Dit heeft de boel vertraagd.

Echter, de periode van onzekerheid lijkt ten einde te komen. Voordat het stemmen kon plaatsvinden, moest er een langdurig bureaucratisch proces worden doorlopen. De Duitse minister van volksgezondheid Karl Lauterbach is de voornaamste voorstander van het plan en hij voelde de situatie goed aan toen hij zei: "Ik blijf ervan overtuigd dat de Bondsdag de Cannabiswet aanneemt en dat deze vanaf april in werking treedt."

Dus wietgebruikers en telers in Duitsland staan op het punt om een historisch moment te beleven. Maar hoe zal de situatie er precies uitzien nadat de Cannabiswet is gerealiseerd?

Hoe ziet cannabislegalisatie eruit in Duitsland?

Duitse wietgebruikers hebben lang gewacht op dit belangrijke besluit, waarmee ze meer vrijheid krijgen dan veel blowers en telers in andere Europese landen. 

Blijf lezen om meer te weten te komen over de belangrijke beperkingen die van kracht blijven, hoeveel gebruikers kunnen kweken en bezitten en hoe de toekomstige cannabisclubs eruit zullen zien.

Belangrijke beperkingen blijven van kracht

Wetgevers hebben bij het opstellen van de Cannabiswet speciale zorg besteed aan de bescherming van minderjarigen. Daarom blijft het kopen, bezitten en telen van wiet volledig verboden voor burgers onder de 18 jaar, en blijft het verstrekken van cannabis aan een minderjarige een strafbaar feit. Eenieder die ouder is dan 21 jaar en minderjarigen helpt bij het verkrijgen of kweken van wiet, riskeert een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar.

Mensen mogen de wiet ook niet gebruiken binnen 100 meter van scholen, speeltuinen en openbare voorzieningen. De regering is momenteel nog bezig met het vaststellen van wettelijke richtlijnen voor het rijden onder invloed van wiet. Het Federale Ministerie van Transport zal eind maart 2024 wettelijke THC-limieten vrijgeven. Het overschrijden van deze limiet kan leiden tot een boete en mogelijk een rijverbod.

Hoeveel wiet mogen mensen bezitten?

De Cannabiswet zal volwassen inwoners toestaan om tot 25g cannabis in een openbare ruimte te bezitten, en tot 50g in een privéruimte. Als men in het bezit is van meer dan deze hoeveelheden in een van beide ruimtes, kunnen burgers hoge boetes krijgen tot €30.000.

Hoeveel planten mogen mensen kweken?

Volwassen Duitsers krijgen de vrijheid om thuis cannabis te kweken. De huidige richtlijnen stellen dat elke volwassene tot drie bloeiende planten tegelijk mag kweken. Dat kan natuurlijk verschillende dingen betekenen, want drie kleine autoflowers brengen aanzienlijk minder op dan drie grote sativa dominante fotoperiode soorten. Hoewel het lijkt op een maas in de wet, kan dit serieuze implicaties hebben voor de maximaal toegestane hoeveelheden. Hopelijk kunnen toekomstige richtlijnen helpen om de zaken duidelijker te maken voor Duitse telers.

Hoe zullen de cannabisclubs in Duitsland functioneren?

Duitse cannabisclubs krijgen een limiet van 500 leden die allemaal de Duitse nationaliteit moeten hebben. Leden van 21 jaar en ouder hebben het recht om er per dag tot 25g wiet te kopen, met een maximum van 50g per maand. Burgers van 18 tot 21 jaar hebben toegang tot maar 30g wiet per maand. Duitse clubs zullen iets anders functioneren dan die in zonnige Spaanse steden zoals Barcelona. Het grootste onderscheid? Duitse klanten kunnen in de clubs niet legaal achteroverleunen, een kopje koffie drinken en een joint opsteken. De Duitse clubs zullen dienen als verkooppunten, geen rooklounges.

Kunnen Duitsers wiet kopen bij commerciële verkooppunten?

Voor de aanpassing bestond het oorspronkelijke wetsvoorstel uit een twee-fasen-plan.

De eerste fase was gericht op het legaliseren van het bezit en de teelt van wiet en de oprichting van cannabisclubs; de tweede fase was bedoeld om de commerciële verkoop van cannabis binnen Duitsland te legaliseren.

Tijdens de politieke worstelingen die tot vertraging van de parlementaire stemming hebben geleid, is de tweede fase op pauze gezet terwijl de federale regering werkt aan een haalbaar model met de Europese Commissie.

Legale wiet in Duitsland: bedenkingen en kritiek

De Cannabiswet in Duitsland is aangenomen, waardoor wiet is via de democratische weg is gelegaliseerd. Toch blijft een minderheid van tegenstanders, zowel binnen als buiten de regering, een grotere groep vormen dan de meeste wietgebruikers zouden willen. Zo lieten Sebastian Fiedler en Sebastian Hartmann van de SPD een tegengeluid horen, door te stellen dat de geplande regelgeving een schending van het regeerakkoord uit december 2021 vormt.

Het duo uitte kritiek op de Duitse cannabiswet. Zo zeiden ze: "Belangrijke doelen van een hedendaags drugsbeleid worden hiermee niet bereikt. Denk aan de strijd tegen georganiseerde misdaad, een betere bescherming van de jeugd en minder druk op de regelgevende, bestuurlijke en gerechtelijke autoriteiten." De volksvertegenwoordigers voegden daaraan toe: "Een drugsbeleid uitsluitend gericht op cannabis is in dit geval gedoemd te mislukken". Ze doelen hiermee op hun voorkeur voor een bredere decriminalisering, zoals in Portugal.

Ook de minister van Binnenlandse Zaken, Nancy Faeser van de SDP, heeft gewaarschuwd voor de "ernstige negatieve gevolgen" van de legalisatie en de impact die het zal hebben op de "bescherming van kinderen en jongeren, en de volksgezondheid".

Ondanks de goedkeuring van legale wiet moet men nog verschillende voorschriften opstellen. Zo wachten Duitse blowers nog op officiële richtlijnen met betrekking tot de limiet voor deelname aan het verkeer onder invloed van THC. Tot dusver heeft de automobilistenorganisatie ADAC zich hardgemaakt voor strengere eisen voor beginnende bestuurders en meer voorlichting over de risico's van het rijden onder invloed van THC.

Bekendmaking wetsvoorstel voor de legalisatie van wiet in 2022

De koerswijziging van de Duitse beleidsbepalers lijkt voor sommigen misschien uit de lucht te komen vallen. Toch waren politici zich al lang bewust van deze mogelijkheid. In oktober 2022 presenteerde Minister Lauterbach namelijk al een gedetailleerd plan voor wetgevers die als richtlijn kon dienen bij het opstellen van een wetsvoorstel. Omdat er rekening moest worden gehouden met het feit dat goedkeuring van de EU nodig is, besloot de regeringscoalitie de volgende bijzonderheden^[4] op te nemen in de beoogde beleidswijzigingen:

• Bezit: volgens de oorspronkelijke richtlijnen zouden volwassenen van boven de 18 jaar in zowel private als publieke ruimtes maximaal 30g wiet voor persoonlijk gebruik mogen bezitten, ongeacht het THC-gehalte.
• Kweek: de overheid wil de verkoop van zaden reguleren en burgers de kans geven om thuis maximaal drie vrouwelijke planten te kweken, mits deze afgeschermd van kinderen zijn.
• Bevoorrading: Duitsland zou een eigen toeleveringsketen voor cannabis moeten opzetten, met het oog op kwaliteitscontrole en het bestrijden van de zwarte markt. Daarbij zou het land een bloeiende nieuwe landbouwsector moeten oprichten en de import van buitenlandse wiet moeten voorkomen.
• Marketing: producten moeten een neutrale verpakking krijgen met daarop het THC en CBD percentage vermeld.
• Belasting: de belasting op cannabisproducten dient aan het THC-gehalte gekoppeld worden.
• Internationale verklaring: rekening houdend met de obstakels van de Europese Commissie, stelde de Duitse regering een verklaring op om te bewijzen dat legalisatie zou bijdragen aan bescherming van de jeugd en bestrijding van drugshandel.

Duitse legalisatie van wiet: belangrijke momenten in 2019

Veel van de recente Duitse beleidsveranderingen vloeien voort uit inspanningen in 2019. Sinds die tijd heeft de overheid verschillende beperkingen versoepeld en heeft een aantal politici tot hervorming opgeroepen. Sommigen pleitten voor decriminalisering, terwijl anderen zich voor legale recreatieve wiet hard maakten. Een jaar later, in 2020, gaf de Duitse regering apotheken toestemming om medicinale wiet te verstrekken.

Artsen begonnen in 2016 al met het voorschrijven van wiet

In 2016 kregen burgers in Duitsland al meer toegang tot wiet, toen de overheid artsen de mogelijkheid gaf om patiënten met bepaalde ziektes medicinale wiet voor te schrijven^[5]. Dankzij deze wet mochten mensen met multiple sclerose, chronische pijn en kanker cannabis gebruiken om hun symptomen te verlichten.

Duitsland was in 2007 een van de eerste landen die medicinale wiet legaliseerde

De eerste stap in de Duitse legalisatie van wiet werd in 2007 gezet. Het was misschien geen ingrijpende hervorming, maar toch was het baanbrekend toen het Duits federaal instituut voor geneesmiddelen en medische producten cannabisgebruik voor therapeutische doeleinden goedkeurde. Daarmee was het een van de eerste Europese landen die medicinale cannabis legaliseerde en zo de weg vrijmaakte voor een liberaler beleid.

Wiet in Duitsland: de decriminalisering begon al in 1994

Toch was er voor het begin van het nieuwe millennium in Duitsland al sprake van een progressief cannabisbeleid. Terwijl er in grote delen van de wereld nog strenge wetgeving van kracht was, werd het bezit van kleine hoeveelheden hasj en wiet in 1994 door het hoogste Duitse gerechtshof gedecriminaliseerd^[6]. Dankzij deze uitspraak konden burgers die betrapt werden op het bezit van maximaal 6g rekenen op een boete in plaats van een celstraf. Dit markeerde het begin van de opheffing van het cannabisverbod dat al sinds 1929 in Duitsland van kracht was.

Duitsland: de toekomst ziet er rooskleurig uit

Verschillende politici van de Duitse coalitiepartij zetten zich in voor het nieuwe cannabisbeleid. Ondanks de barrières van de EU hebben ze een pragmatische houding en koesteren ze de ambitie om een voorbeeld voor de rest van Europa te worden. En zelfs met de recente tegenslagen wisten ze een plan op te stellen dat voorziet in de oprichting van cannabis social clubs, legaal bezit en recreatief gebruik, plus thuiskweek!

De motivatie voor deze beleidsverandering komt voort uit het feit dat bepaalde ministers inzien dat de huidige wetgeving niet werkt. De federale Minister van Justitie Marco Buschmann, voorstander van een nieuw wietbeleid, zegt: "Het cannabisverbod criminaliseert talloze mensen en zorgt dat ze in handen van criminele organisaties vallen, wat een zware wissel op de werklast van politie en justitie trekt."

Landbouwminister Özdemir spreekt ook over onzinnige beleidsmaatregelen uit het verleden en merkt op dat "het gebruik van wiet een sociale realiteit is. Een decennialang verbod heeft daarvan weggekeken en bovendien problemen veroorzaakt. Dat alles ten koste van de jeugd, de gezondheid van gebruikers en wetshandhavingsinstanties."

Het nieuwe cannabisbeleid benaderen de Duitse politici vanuit verschillende perspectieven. Ze onderstrepen daarbij dat het verbod de capaciteit van de politie heeft opgeslokt en heeft geleid tot een zwarte markt, waar jongeren makkelijk toegang toe hebben. Met de veranderingen die voor 2024 gepland staan, zal Duitsland een geweldig voorbeeld zijn voor de rest van Europa en daarbuiten.