Cannabinoïden Versus Opioïden, Welke Zijn Effectiever Bij Het Behandelen Van Pijn?

Opioïden zijn een drugscategorie waaronder legale voorgeschreven geneesmiddelen om chronische pijn te bestrijden, vallen, maar ook illegale substanties, zoals heroïne. Opioïden werken door binding aan opioïde receptoren in delen van het lichaam, zoals in de hersenen en het ruggenmerg. Wanneer opioïden op deze receptoren inwerken, verminderen ze de overdracht van pijn van het lichaam naar de hersenen. Daarbij worden de pijn gevoelens verminderd en verlicht. Om deze reden worden opioïden vaak voorgeschreven in gevallen van chronische en constante pijn. Verscheidene soorten opioïden omvatten codeïne, fentanyl, hydrocodon, hydromorfon, methadon en morfine.

Potentiële bijwerkingen van het nemen van opioïde medicijnen bestaan uit misselijkheid, braken en obstipatie. Patiënten kunnen ook een tolerantie voor opioïde medicijnen ontwikkelen, wat betekent dat ze meer en meer van de substantie nodig hebben om de gewenste effecten te bereiken. Hoewel opioïden hun werk doen bij het verlichten van pijn, heeft dit resultaat wel een prijs. Opioïden worden geassocieerd met verslavingen en dodelijke overdoses, zelfs wanneer ze in de aanbevolen doseringen worden genomen.

In 2016 waren er 20.101 sterfgevallen door een overdosis in de Verenigde Staten die verband houden met voorgeschreven pijnstillers. De euforie die geassocieerd wordt met sterke pijnstillers, kan ook tot verslaving leiden. Als patiënten in staat zijn om te stoppen met de medicijnen, kunnen ze ontwenningsverschijnselen krijgen. Denk hierbij aan diarree, misselijkheid, braken, spierpijn, angst en prikkelbaarheid.

Als een patiënt ernstige pijn heeft, kan het risico van opioïde pijnstillers absoluut de moeite waard zijn. De vele sterfgevallen en gevallen van verslaving door deze substanties geven echter aanleiding tot bezorgdheid. Maar er lijkt een levensvatbaar en effectief alternatief te bestaan. Dit alternatief vormt bijna geen risico en wordt met vrijwel geen sterfgevallen geassocieerd. We hebben het hier over cannabis.

CANNABIS IS EEN VEEL VEILIGERE OPTIE

Cannabis is een eeuwenoud natuurlijk kruiden medicijn dat een breed scala aan (medische) toepassingen heeft. Het kruid blijkt effectief te zijn bij het behandelen en verlichten van symptomen van chronische pijn - dezelfde pijnlijke sensaties waarvoor opioïden voorgeschreven worden. In tegenstelling tot opioïden staat cannabis bekend als een ongelooflijk veilige en niet-giftige substantie. Een wetenschappelijke studie^[1], gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports, vergelijkt een lange lijst van stoffen in termen van veiligheid en toxiciteit. Deze substanties omvatten heroïne, cannabis, nicotine, alcohol, methadon, amfetamine en MDMA. Drugs die als "hoog risico" werden ingedeeld, omvatten alcohol, nicotine, cocaïne en heroïne. Cannabis was de enige substantie die een "laag risico op overlijden" heeft.

VEILIGE PIJNMEDICATIE

Het gebruik van cannabis met betrekking tot pijnbestrijding lijkt een zeer veilige optie te zijn. Een wetenschappelijk paper^[2], gepubliceerd in The Journal of Pain, toont aan dat het gebruik van medicinale cannabis bij chronische pijn gedurende een periode van een jaar zeer veilig is.

De auteurs van het paper stellen ook: "Medicinaal cannabisgebruik gedurende langer dan een jaar werd geassocieerd met verbeteringen in pijn, functie, levenskwaliteit en cognitieve functie." Daarnaast merken ze op dat dagelijks cannabisgebruik geen groter risico oplevert voor patiënten die bijwerkingen ondervinden dan niet-gebruikers. Ze stellen: "We hebben bij cannabisgebruikers geen aanwijzingen gevonden voor schadelijke effecten op de cognitieve functie of op bloedproeven. We hebben een aanzienlijke verbetering gezien met betrekking tot hun pijn, symptomen, stemming en levenskwaliteit, in vergelijking met de controlegroep."

Het blijkt dat cannabis veel minder risico oplevert als het gaat om bijwerkingen en toxiciteit. Maar biedt het kruid hetzelfde niveau van pijnvermindering voor patiënten in vergelijking met opioïden?

CANNABIS VERSUS OPIOÏDEN

Cannabis blijkt een effectieve pijnstiller te zijn, zozeer dat het mogelijk een vervanger kan zijn voor opioïde behandelingen tegen pijn. Als dit realiteit wordt, kan het levensreddende resultaten hebben. Patiënten kunnen dan een veel veiliger en misschien wel effectiever alternatief krijgen. In een paper^[3], gepubliceerd in het Journal of Psychoactive Drugs, wordt gesteld: "Er is steeds meer bewijs voor medicinaal cannabisgebruik als aanvulling op- of vervanging van voorgeschreven opioïden bij de behandeling van chronische pijn."

De auteurs van dit paper vermelden dat wanneer cannabinoïden samen met opioïden worden gebruikt om pijn te bestrijden, het koppel een meer uitgesproken en effectieve verlichting veroorzaakt. Hierdoor hebben patiënten minder opioïden nodig en hoeven ze aan minder ongewenste bijwerkingen te worden blootgesteld. Bovendien kunnen cannabinoïden voorkomen dat patiënten een tolerantie voor opioïden ontwikkelen. De auteurs stellen: "Deze bevindingen suggereren dat een toenemende veilige toegang tot medicinale cannabis de persoonlijke en sociale schade die verband houdt met verslaving kan verminderen. Dit is met name van belang als we kijken naar het groeiende problematische gebruik van farmaceutische opioïden."

Het onderzoek wijst erop dat cannabis opioïden gedeeltelijk kan vervangen en de schade, veroorzaakt door deze medicatie, kan helpen verminderen. Maar kan het kruid opioïden volledig vervangen als het gaat om het verzachten van pijn?

VERDER ONDERZOEK

Sommige patiënten lijken de voorkeur te geven aan cannabis in plaats van aan opioïden en verklaren dat het zelfs beter voor hen werkt. Een paper^[4], gepubliceerd in het tijdschrift Cannabis and Cannabinoid Research, levert hiervoor het bewijs.

De onderzoekers verzamelden middels een enquête gegevens van 2897 medicinale cannabis patiënten tijdens hun studie naar het gebruik van cannabis als vervanging voor opioïde pijnstillers. 34 Procent van het sample verklaarde de laatste zes maanden opioïde pijnstillers te hebben gebruikt. Een meerderheid van de groep meldde dat het gebruik van cannabis pijnvermindering gaf. En de verlichting was net zo effectief als het effect van hun andere medicijnen, maar zonder de ongewenste bijwerkingen. Maar liefst 97 procent van de groep beweerde de hoeveelheid opioïde medicatie te kunnen verminderen bij het gebruik van cannabis.

Verder verklaarde 81 procent van de groep dat het gebruik van alleen cannabis effectiever was bij de behandeling dan het nemen van cannabis naast opioïde medicatie. De auteurs van het paper stellen: "Cannabis kan een effectieve behandeling bij pijn zijn. Het vermindert de kans op verslaving en het risico op dodelijke overdoses sterk, vergeleken met opioïde medicijnen. Medicinale cannabis patiënten rapporteren dat cannabis net zo effectief is, of zelfs effectiever, dan opioïde medicijnen bij pijn."

CBD VERSUS OPIOÏDEN

CBD of cannabidiol is uniek vanwege de niet-psychoactieve eigenschappen. De uit hennep verkregen verbinding is te gebruiken in gematigd hoge doses met weinig bijwerkingen. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt zelfs: "CBD vertoont geen effecten die duiden op misbruik of afhankelijkheid". Alleen al gebaseerd hierop is CBD mogelijk een superieure behandeling voor chronische pijn, met name in vergelijking met opiaten.

Als je CBD gebruikt, activeer je de receptoren van je endocannabinoïdesysteem. Deze receptoren bevinden zich in onze hersenen, vitale organen en delen van ons zenuwstelsel. Onderzoek^[5] heeft aangetoond dat door het agiteren van verschillende receptoren, CBD mogelijk chronische pijnklachten tegengaat.  

We moeten echter nog veel werk verzetten om de aanbevolen dosering en concentratie van CBD vast te stellen. Dit geldt ook voor de methode van toediening. Gelukkig vindt er dagelijks meer onderzoek plaats, dus het is eerder een kwestie van wanneer, in plaats van of we dit zullen weten.