CBD en pijn

Pijn is een complexe en individuele ervaring. Je unieke lichaam, sociale omgeving en ervaringen uit het verleden beïnvloeden allemaal je perceptie van pijn. Dit maakt het ook erg moeilijk te behandelen. Met de uitdagingen die de behandeling van chronische pijn met zich meebrengt en de controverse rond opiaten, willen zowel artsen als patiënten graag een effectief alternatief vinden. Sommigen hebben daarbij hun zinnen op cannabidiol (CBD) gezet.

Wiet en pijn

In Europa en Noord-Amerika wordt wiet op steeds meer plekken gelegaliseerd. Dit betekent ook dat culturele acceptatie de aantrekkingskracht van het gebruik ervan voor het lichamelijk welzijn heeft vergroot. Wiet bevat meer dan honderd verschillende cannabinoïden, waarvan de twee meest voorkomende tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol zijn. Wat betreft wetenschappelijk onderzoek heeft THC de meeste aandacht gekregen, maar daar komt nu verandering in.

We komen steeds meer over de relatie tussen CBD en pijn te weten. Er is echter ook behoefte aan uitgebreid klinisch onderzoek om conclusies over de werkzaamheid van cannabidiol te kunnen trekken. De meeste onderzoeken tot nu toe zijn met diermodellen uitgevoerd. Veel van deze studies hebben zich daarbij gericht op de unieke interactie van CBD met het endocannabinoïdesysteem, ook wel bekend als het ECS.

CBD en het ECS

Het ECS is een celsignaleringssysteem dat bij mensen en andere zoogdieren een regulerende rol in het lichaam speelt. Het bestaat onder andere uit receptoren die een interactie met van nature voorkomende cannabinoïden in je hersenen en andere delen van je lichaam aangaan. Deze cannabinoïden staan ook wel bekend als 'endocannabinoïden'.

In wiet zitten meer dan honderd bekende cannabinoïden, allemaal met verschillende profielen en effecten. Aangenomen wordt dat deze tot op zekere hoogte allemaal met het ECS samenwerken. Bekend is dat het endocannabinoïdesysteem lichaamsfuncties reguleert die verband houden met je metabolisme, eetlust, stemming, angst en pijnperceptie. De impact van cannabinoïden op deze functies is echter nog onduidelijk.

Helpt CBD bij pijn?

Hoewel CBD niet psychotroop is, kan het het lichaam wel helpen endocannabinoïden te benutten, die als neurotransmitters werken. Onderzoek uit 2015^[1] onderzocht bijvoorbeeld of cannabidiol ECS-receptoren kan beïnvloeden door het anandamidegehalte te verhogen. Anandamide (AEA) is een endocannabinoïde die met een vermindering in de pijnperceptie en het verbeteren van de stemming wordt geassocieerd.

Daarnaast is in een studie^[2], gepubliceerd in mei 2019 in het Journal of Pain Research, de onderlinge relatie tussen THC en CBD en chronische pijn onderzocht. Het doel was om de verdraagbaarheid en veiligheid van een mondspray met beide cannabinoïden te evalueren. Het middel werd als een aanvullend natuurlijk verzorgingsproduct voor patiënten met ernstige chronische pijn toegediend.

Onderzoek naar CBD en pijn

Effectieve behandelingen voor pijn vinden is essentieel om te zorgen dat patiënten weer een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid krijgen. Hieronder bekijken we de huidige onderzoeken naar CBD met betrekking tot pijnaandoeningen en -symptomen.

• Inflammatie

Een acute ontsteking is de reactie van je lichaam op een verwonding. In een review uit 2019^[3], werd onderzocht of CBD via ECS-gemedieerde mechanismen impact op ontstekingen en oxidatieve stress had. Hoewel deze review geen uitsluitsel geeft en zich grotendeels richt op dierstudies, vormt het wel een prima basis voor diepgaand klinisch onderzoek in de toekomst.

• Artritis

'Artritis' is een ander woord voor gewrichtspijn of gewrichtsziekte. Bijna zestig miljoen volwassenen en 300.000 kinderen hebben een of andere vorm van artritis. Er zijn meer dan honderd soorten artritis en aanverwante aandoeningen. Veel voorkomende symptomen zijn zwellingen, pijn, stijfheid en minder bewegingsbereik.

In onderzoek uit 2016^[4] werd CBD gel gedurende vier dagen toegediend aan ratten met artritis om eventuele veranderingen in hun toestand te observeren. Deze studie beoordeelde of toediening van CBD als topical langdurige positieve effecten had.

• CBD en neuropathische pijn

Neuropathische pijn wordt door zenuwirritatie veroorzaakt. Symptomen zijn onder meer een gevoel van naalden in je huid, ondraaglijke pijn en gevoeligheidsproblemen.

De uitkomsten van onderzoek naar het potentieel van CBD bij neuropathische aandoeningen verschillen nogal. Een review uit 2018^[5] keek naar de mogelijke schade die gepaard gaat met het gebruik van CBD en THC bij pijn, en benadrukte de noodzaak van verder onderzoek. De review richtte zich op zestien studies (met in totaal 1750 deelnemers) die de effecten van wiet op verschillende neurologische problemen analyseerden.

Hoe gebruik je CBD bij pijn?

Je kunt CBD in verschillende vormen kopen. Afhankelijk van wat je wilt bereiken, kunnen diverse methoden van toediening meer of juist minder geschikt zijn. Bekijk de onderstaande opties om te bepalen welke het beste voor jou is.

CBD topicals

Balsem, crème en zalf met CBD staan bekend als 'topicals'. Met andere woorden, je brengt ze direct op de huid aan. Een voordeel hiervan is dat het alleen invloed heeft op het gebied waarop je het aanbrengt. De CBD komt daarbij niet in de bloedbaan terecht. Dit maakt topicals ideaal voor mensen die zich op specifieke gebieden willen richten.

Via de mond

Als je je lichaam van binnenuit wilt helpen, zijn er CBD-oliën, tincturen en sprays die je oraal kunt innemen of onder de tong kunt toedienen (sublinguaal). Bij de laatste optie komt CBD direct in de bloedbaan terecht, wat voor snelwerkende effecten zorgt. De orale manier van toedienen leidt tot een langduriger effect, maar omdat de CBD eerst door het spijsverteringsstelsel gaat, duurt het ook langer voordat het de bloedsomloop bereikt.

Over het algemeen is het met orale sprays, tincturen en olie gemakkelijk om je dosering CBD onder controle te houden. Olie is meestal een combinatie van CBD extract en een plantaardige dragerolie, zoals olijfolie of hennepzaadolie. Capsules zijn in wezen pillen met CBD-olie die consistente doses CBD bevatten. Edibles zijn voedingsproducten; denk daarbij aan brownies, gummies en snacks met CBD.

CBD vapen

Vapen is inmiddels een populaire methode om CBD in te nemen. Het is daarnaast een van de meest biologisch beschikbare methoden. Dit betekent dat een groot deel van het totale CBD-gehalte van een bepaald product daadwerkelijk in je bloedbaan terechtkomt, in dit geval via de longblaasjes. Aangenomen wordt dat vapen veiliger is dan roken, maar aan beide praktijken zijn gevaren verbonden.

Is CBD goedgekeurd voor gebruik bij pijn?

Tot nu toe is farmaceutische CBD slechts in een beperkt aantal gevallen goedgekeurd voor gebruik. De orale spray Sativex (een product met een verhouding van 1:1 THC:CBD) is in bepaalde landen bijvoorbeeld goedgekeurd voor de behandeling van multiple sclerose en pijn bij kanker. En Epidiolex, ook een orale spray, wordt in Amerika gebruikt voor bepaalde soorten epilepsie en aanvallen die met tubereuze sclerose verband houden. Momenteel levert echter geen enkel onderzoek bewijs dat CBD op zich tegen pijn bij mensen werkt.

Bijwerkingen van CBD

De juridische status van cannabis verandert voortdurend. Tel daarbij het verlangen naar een vers, plantaardig product op en het is gemakkelijk in te zien waarom de vraag naar CBD zo enorm is. Natuurlijk wordt deze hype ook aangewakkerd door het winstoogmerk van producenten.

Als je erover denkt om CBD te gebruiken, is het essentieel dat je weet wat de mogelijke bijwerkingen zijn. Vaak wordt in advertenties gezegd dat het een wondermiddel is, zonder risico's of bijwerkingen, maar dit is niet waar. Hoewel de bijwerkingen doorgaans mild en niet-levensbedreigend zijn (bijvoorbeeld diarree, verminderde eetlust, vermoeidheid), kan CBD wel een wisselwerking met onder andere bloedverdunners, hartmedicatie en immunosuppressiva hebben.

Wanneer het niveau van deze cruciale medicijnen in het bloed verandert, kan dit catastrofale gevolgen hebben. Er is ook nog onvoldoende bekend over de veiligheid van CBD in het geval van bepaalde groepen. Denk hierbij aan ouderen, kinderen, mensen met een verzwakt immuunsysteem, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.

Er is op dit moment nog een gebrek aan uitgebreid toxicologisch onderzoek naar de veiligheid van CBD. Laboratoriumonderzoek^[6] uit 2019 toonde aan dat CBD bij orale toediening aan muizen leverschade kon veroorzaken. De muizen die de hoogste hoeveelheden CBD kregen, vertoonden duidelijk hepatotoxiciteit. Hepatotoxiciteit is letsel of schade aan de lever veroorzaakt door blootstelling aan medicijnen. Hoewel deze resultaten niet indicatief zijn voor dergelijke effecten bij mensen, zijn ze toch het overwegen waard.

Afgezien daarvan heeft de WHO in 2018 in een kritisch beoordelingsrapport^[7] gesteld dat CBD door mensen goed wordt verdragen en een goed veiligheidsprofiel heeft.

CBD is een ongereguleerd supplement

CBD wordt momenteel geclassificeerd als een ongereguleerd supplement, dus het is moeilijk om precies te weten wat je krijgt. Medicijn- en gezondheidsautoriteiten overal ter wereld hebben talloze waarschuwingen afgegeven aan bedrijven die niet-goedgekeurde CBD-producten op de markt proberen te brengen. Sommige van deze producten zijn getest op hun chemische inhoud, en velen blijken gepaard te gaan met onbevestigde claims over het CBD-gehalte en de kwaliteit.

Je hoeft niet ver te zoeken om anekdotisch bewijs te vinden dat het gebruik van CBD ondersteunt. Dat betekent echter niet dat het voor iedereen succesvol zal zijn. Iedereen is uniek, en wat voor de een werkt, werkt misschien niet voor de ander. Dit is in het bijzonder van toepassing op de behandeling van pijn.

Veel factoren, zoals je stemming, stressniveau, omgeving, eerdere ervaringen en een eventueel al bestaande medische aandoening, beïnvloeden je pijnperceptie. Vergeet niet dat sommige verhalen slimme marketingtrucs zijn om je te verleiden bepaalde producten te kopen. Het is vermeldenswaardig dat de CBD-markt tegen 2024 naar verwachting $20 miljard zal vertegenwoordigen!^[8]

Zou je CBD bij pijn moeten gebruiken?

Als je overweegt om CBD te gebruiken, raden we je aan om voor advies eerst je huisarts te raadplegen. Hoewel het niet bedwelmend is en weinig kans op verslaving biedt, kan het wel met verschillende medicijnen een wisselwerking hebben. Het is dan ook niet voor iedereen geschikt. Toch is CBD aantrekkelijk voor dagelijks gebruik, gezien de effecten ervan op het ECS en het lichaam als geheel. Maar totdat er solide klinisch bewijs is, is het moeilijk om de geschiktheid van CBD bij pijn te beoordelen.