Wat Is Klinische Endocannabinoïde-deficiëntie?

HET ENDOCANNABINOÏDESYSTEEM

Voordat we dieper op de materie van dit artikel kunnen ingaan, moeten we allereerst de basis bekijken. Als mensen cannabis gebruiken, hebben ze daarbij doorgaans een persoonlijk doel voor ogen. Of we nu een joint roken om een concert intenser te ervaren, of een pijpje om hoofdpijn te onderdrukken; er is altijd een gewenst effect dat we proberen te bereiken. De enige reden waarom we deze effecten voelen, is omdat de chemische verbindingen in wiet zich verbinden en samenwerken met een natuurlijk systeem in ons lichaam. Dat systeem heet het endocannabinoïdesysteem (ECS).

Cannabinoïde-receptoren bevinden zich op verschillende plaatsen in het menselijk lichaam, hoofdzakelijk in de vorm van CB1 en CB2 receptoren. CB1 wordt overwegend aangetroffen in de hersenen en het centraal zenuwstelsel. Dit is de receptor die verantwoordelijk is voor het teweegbrengen van de psychoactieve effecten die met name geassocieerd worden met het gebruik van cannabis. THC verbindt zich met de CB1 receptoren op gelijke wijze zoals een sleutel in een slot past. CB2 receptoren worden echter voornamelijk buiten het centraal zenuwstelsel aangetroffen, in het immuunsysteem. Deze receptoren zetten niet aan tot psychoactiviteit.

Voordat je op de gedachte komt dat het menselijk lichaam een volledig systeem heeft waarmee we op cannabis kunnen reageren, moeten we het eerst eens over de lichaamseigen cannabinoïden hebben. Dit zijn de cannabinoïden die van nature door ons lijf geproduceerd worden. De reden waarom de receptoren en het systeem naar de cannabisplant vernoemd zijn? Ze werden ontdekt toen men onderzoek deed naar de manier waarop cannabis het menselijk lichaam beïnvloedt. Korte daarna ontdekte men dat ons lijf zelf ook cannabinoïden aanmaakt en daarom heeft de mens zo'n systeem.

KLINISCHE ENDOCANNABINOÏDE-DEFICIËNTIE

Tot op heden is dit nog niet erkend als een officiële aandoening, maar naar alle waarschijnlijkheid gaat dit wel op de korte termijn gebeuren. Klinische endocannabinoïde-deficiëntie is betrokken bij een heel scala van aandoeningen. Zoals we al opmerkten, heeft het endocannabinoïdesysteem receptoren verspreid door het hele lichaam. Een van de belangrijkste functies is het behouden van de homeostase in ons lijf. Homeostase is het vermogen om het interne milieu in evenwicht te houden. Wanneer het niveau van cannabinoïden niet in balans is, reageert ons lichaam niet positief. Een wetenschappelijk ^[1] artikel uit 2016 beschrijft het bestaan van deze aandoening en we horen er ongetwijfeld in de nabije toekomst meer over.

Gelet op wat het endocannabinoïdesysteem in ons lichaam kan bereiken, is het interessant te veronderstellen dat fytocannabinoïden (niet lichaamseigen cannabinoïden) mogelijk een rol kunnen spelen bij de behandeling of het verminderen van de symptomen van diverse aandoeningen.

Samenvattend, zou een korte en exacte definitie van klinische endocannabinoïde-deficiëntie kunnen zijn: iedere aandoening of ziekte die veroorzaakt wordt door een tekort aan cannabinoïden in het lichaam. Ons lichaam is prima in staat om cannabinoïden aan te maken. Toch zijn er bepaalde mensen waarvan het niveau niet optimaal is en die daarom gezondheidsproblemen hebben. Laten we eens wat dieper ingaan op de aandoeningen die momenteel verweven zijn met een endocannabinoïde-tekort.

MIGRAINE

Migraine bij mensen is al lange tijd bekend. Maar omdat dit geen levensbedreigende aandoening is, nemen we doorgaans een aspirientje en hopen we maar dat het na verloop van tijd weer ophoudt. Hierdoor is er tot op heden weinig wetenschappelijk onderzoek verricht naar de kwaal. We hebben nog maar beperkte kennis over migraine. Hoewel we inmiddels wel weten dat het gecorreleerd is aan het serotonine niveau in onze hersenen kunnen we niet stellen dat deze correlatie ook duidt op een causaal verband.

De endocannabinoïde anandamide heeft aanzienlijke effecten op pijnregulering en de transmissie van serotonine en helpt effectief mensen die aan migraine lijden. THC bootst de vorm van anandamide na en zou daarom de therapeutische effecten ervan kunnen reproduceren. Het enige minpunt daarbij is dat men gelooft dat THC in lagere doses het probleem verergert. Alleen als er een grotere hoeveelheid van wordt gebruikt, zou het de vermeende voordelen kunnen bieden.

HET PRIKKELBARE DARMSYNDROOM (PDS)

PDS is een chronische darmaandoening waarvan de klachten bestaan uit maagkrampen, een opgeblazen gevoel en diarree. Ook dit wordt in verband gebracht met een endocannabinoïde-tekort. Niet alleen werd ontdekt dat serotonine een rol speelt bij de aandoening. Van de cannabinoïde-receptoren die zich in de darmen bevinden, wordt namelijk ook gezegd dat ze helpen ontstekingen en hypergevoeligheid^[2] te reguleren. Serotonine helpt de beweeglijkheid van de darmen te verminderen, wat vervolgens leidt tot minder darmspasmes.

Hoewel de correlatie tussen cannabis en verlichting van de symptomen van PDS vermoed wordt, is meer informatie absoluut noodzakelijk voordat er beslissende theorieën opgetekend kunnen worden. Voornamelijk om het volgende. In sommige gevallen triggerde cannabisgebruik en een verhoogd serotonine niveau juist de symptomen van het PDS. Grootschalige klinische onderzoeken kunnen daar naar alle waarschijnlijkheid meer antwoorden op geven in de toekomst.

FIBROMYALGIE

Deze laatste aandoening is neurologisch van aard, veroorzaakt pijn en houdt ook verband met serotonine. Cannabis wordt momenteel al, waar het legaal is, voorgeschreven als medicijn voor fibromyalgie. Dit is een van de aandoeningen die tot nu toe vrij veel wetenschappelijk bestudeerd is. Toch blijft meer onderzoek nodig. Zowel in een wetenschappelijk artikel uit 2008^[3] als in een paper uit 2011^[4] constateerden wetenschappers een aanzienlijke verbetering bij pijn en angst.

HOE ZOU CBD KUNNEN HELPEN?

In tegenstelling tot THC bindt CBD zich niet direct met de cannabinoïde-receptoren. In plaats daarvan is een van de primaire functies ervan het onderdrukken van de afgifte van vetzuuramide hydrolase (FAAH). Dit enzym breekt anandamide af, een van onze lichaamseigen cannabinoïden. Dat wil zeggen dat door het onderdrukken van FAAH, CBD de "endocannabinoïde aanwezigheid verbetert". Hierdoor heeft het medicinale voordelen.

Zoals je nu weet, speelt anandamide een zeer belangrijke rol bij aandoeningen, zoals migraine. THC bootst de vorm ervan na en zou daarom tot gelijksoortige resultaten kunnen leiden. CBD krijgt veel aandacht als een sterke ontstekingsremmer, angstremmer en pijnstiller. Er is echter nog geen definitief antwoord op de vraag of CBD verlichting kan brengen bij migraine. Er zijn namelijk nog geen anekdotische successen bekend, zoals bij THC-rijke medicijnen.

Al deze bovenstaande aandoeningen hebben gemeenschappelijke elementen. Regelmatig vertonen mensen die aan een van de ziektes lijden ook de symptomen van gerelateerde kwalen. En dat is nu zo interessant aan het klinische endocannabinoïde-tekort. Veel PDS-patiënten maken ook melding van de symptomen van migraine en een groot aantal mensen die fibromyalgie hebben, vertonen lichte PDS-klachten. Dit heeft geleid tot de hypothese dat het allemaal uitingen zijn van dezelfde aandoening. Slechts door het uitbreiden van het aantal onderzoeken zijn we in staat de oorzaken te achterhalen van het klinische endocannabinoïde-tekort. Alleen dan kunnen we mensen de verlichting brengen waar ze zo naar verlangen.