Terpenen: De werking en de effecten

---

De cannabisplant bevat honderden fascinerende fytochemicaliën. Cannabinoïden ontvangen meestal de meeste aandacht, maar terpenen werken achter de schermen hard aan de productie van verfrissende geuren en verleidelijke smaken. Ze benadrukken hiermee de sensorische kant van cannabis. Bovendien beïnvloeden terpenen de effecten van elke strain door de high te moduleren. 

Wat Zijn Terpenen?

Terpenen geven cannabis soorten hun uitgesproken smaken. Dit zijn de aromatische oliën die de plant produceert en ze zijn verantwoordelijk voor de fruitige of munt-achtige smaak, het aardse of citrusachtige aroma of een cheese geur

Cannabis planten produceren terpenen in dezelfde klieren waar ze ook THC en CBD produceren, maar toch hebben terpenen tot voor kort niet veel aandacht ontvangen. Kwekers en medisch onderzoekers hebben zich vooral gefocust op THC en CBD, wat betekent dat de kennis over terpenen en de functies niet heel uitgebreid is. Het is recent echter aan het licht gekomen dat terpenen een belangrijke rol spelen als het gaat om de unieke effecten van cannabis.

Waarom produceren planten aromatische bestanddelen, zoals terpenen?

Zoals vaak het geval is in de plantenwereld, zijn terpenen een manier waarop planten zichzelf kunnen beschermen tegen roofdieren. Door een prikkelend aroma uit te scheiden, kunnen planten bepaalde insecten afweren maar ook de nuttige insecten aantrekken die nodig zijn voor bestuiving.

Hoeveel en welke types terpenen worden geproduceerd door een cannabis plant, hangt af van diverse factoren. Dezelfde soort zal niet persé dezelfde aromatische bestanddelen produceren. Dit kan afhangen van bijvoorbeeld het klimaat, de gebruikte aarde en meststoffen, de leeftijd van de plant en nog wat andere dingen.

Momenteel zijn er ongeveer 100 verschillende terpenen ontdekt in cannabis. Elke soort heeft haar eigen, unieke types en combinaties van terpenen in verschillende concentraties.

Het meest interessante aan terpenen is echter niet dat ze verantwoordelijk zijn voor de verscheidenheid aan uitgesproken smaken en aroma's in cannabis, maar dat terpenen synergetisch werken met cannabinoïden, zoals THC. Een indicatie hiervoor is dat sommige soorten precies dezelfde niveaus THC en CBD bevatten, maar in de effecten behoorlijk van elkaar kunnen verschillen. Onderzoekers beweren nu dat de terpenen verantwoordelijk zijn voor de unieke effecten van een soort.

Het Verschil Tussen Cannabinoïden en Terpenen

De cannabisplant produceert honderden verschillende fytochemicaliën die we kunnen opdelen in een aantal categorieën. Zo zijn er terpenen, die overal in de natuur voorkomen en de unieke geuren van bijvoorbeeld dennenbomen, sinaasappelschillen en vers uitgeharde wiet bepalen.

Wietplanten ontwikkelen meer dan tweehonderd verschillende terpenen. Elke strain bevat daarbij variërende hoeveelheden van elke terpeen. Deze aromatische moleculen dragen bij aan de uitgesproken smaken en geuren van de verschillende strains.

Daarnaast produceert cannabis een uniekere klasse chemische verbindingen: cannabinoïden. Bepaalde leden van deze groep vinden we ook elders in de natuur, maar moleculen als THC en CBD komen uitsluitend in wiet voor. Deze moleculen dragen bij aan de unieke effecten van het kruid. Denk aan de THC-aangedreven high of de aardse, heldere werking van CBD.

Cannabinoïden en terpenen hebben elk een andere invloed op het lichaam. Cannabinoïden als THC binden zich direct aan cannabinoïde-receptoren in je lichaam om effect te hebben, terwijl de meeste terpenen een wisselwerking hebben met andere receptoren.

Er bestaan ook moleculen die geclassificeerd zijn als zowel een terpeen als een cannabinoïde. Een voorbeeld is caryofylleen. Deze chemische stof is verantwoordelijk voor peperachtige, aardse geuren, maar verbindt zich ook direct aan de CB2-receptoren van het endocannabinoïdesysteem (ECS).

Hoe Werken Terpenen?

Terpenen werken op talloze manieren. Naast het feit dat ze verantwoordelijk zijn voor de aangename smaak en geur van je cannabis, spelen ze ook een grote rol bij de effecten van elke strain.

Wetenschappers hebben een samenspel vastgesteld tussen terpenen en cannabinoïden. Moleculen van deze twee families lijken samen te werken om versterkte effecten te produceren. Dit fenomeen staat bekend als het entourage effect.

Limoneen, caryofylleen en pineen werken bijvoorbeeld samen met THC om verschillende voordelen te bieden. CBD en linalool hebben ook een speciale synergetische relatie. Op zichzelf produceren terpenen tevens effecten. Talloze studies tonen de fascinerende werking van deze moleculen in isolatie aan.

Wekken Terpenen een High Op?

Terpenen wekken geen psychoactieve high op zoals THC dat doet. Ze werken subtieler^[1] en veranderen de stemming dankzij interactie met het serotonine- en dopaminesysteem. De moleculen beïnvloeden ook de door cannabinoïden gegenereerde high en sturen deze op opvallende manieren bij. Terpenen als limoneen trakteren je bijvoorbeeld op een verfrissende en stimulerende sensatie. Myrceen daarentegen, wekt een ontspannender effect op.

Zijn Terpenen Zichtbaar bij een Drugstest?

Absoluut niet! Terpenen zijn veilig als het gaat om drugstesten. Deze moleculen vind je overal en de kans is groot dat je ze elke dag consumeert, zonder het te weten. Je krijgt terpenen binnen met bijvoorbeeld elk slokje sinaasappelsap en ademt ze tevens in tijdens een boswandeling.

Terpenen: Het Volgende Gebied voor Therapeutische Cannabis

Terpenen bezitten het vermogen de cannabisindustrie volledig op zijn kop te zetten. Dit gebeurt eigenlijk al. Cannabinoïden en terpenen hebben een synergetische relatie, waarmee de basis is gelegd voor een toekomst van zorgvuldig gemaakte extracten, speciaal voor specifieke aandoeningen en situaties.

Veel cannabisgebruikers richten hun aandacht reeds op full-spectrum extracten, die meer dan uitsluitend cannabinoïden bevatten. Deze mengsels met hoge niveaus terpenen, flavonoïden en andere fytochemicaliën uit cannabis kunnen hiermee een holistisch effect opwekken.

Ook fabrikanten zetten hun zinnen op speciale melanges die de kracht van het entourage effect benutten om meer symptomatische verlichting te bieden.

Voorlopig onderzoek^[2] suggereert bijvoorbeeld dat limoneen de antioxiderende effecten van THC versterkt en dat linalool mogelijk de spierontspannende eigenschappen van deze cannabinoïde bevordert. Op dezelfde manier lijkt linalool het vermogen van CBD te verbeteren om gevoelens van onrust te verlichten.

Ondanks deze interessante bevindingen is het onderzoek nog pril. De cannabisplant bevat ruim tweehonderd terpenen en meer dan honderd cannabinoïden, waarmee toekomstige studies naar het entourage effect nog heel wat kunnen aantonen.

Zijn Terpenen Bepalend voor de Effecten van Indica of Sativa?

Als je dit artikel leest, weet je waarschijnlijk wel wat het verschil is tussen indica- en sativasoorten. Deze kennis domineert de cannabiswereld al jarenlang. Het idee is dat indica's een stone opwekken, terwijl sativa's worden beschreven als stimulerend en cerebraal.

Wetenschappers hebben dit paradigma echter onlangs onder de loep genomen. Het traditionele model associeert deze eigenschappen met genetische factoren en deelt indica's en sativa's onder in verschillende subsoorten van de plant.

Recentere ontdekkingen verbinden de effecten van een strain echter aan het specifieke cannabinoïden- en terpenenprofiel. Hoewel de namen indica en sativa correleren met de morfologie van een strain, bepalen ze dus niet automatisch het chemische profiel.

THC speelt de rol van actieve verbinding bij psychoactieve cannabissoorten. Maar waarom verschilt de high dan per strain? Het antwoord vinden we bij terpenen. Via het entourage effect bepalen terpenen of een high een lichamelijke stone opwekt of cerebraler en stimulerender uitpakt.

Vanwege dit nieuwe begrip laten sommige onderzoekers het idee van strains zelfs helemaal varen. Bij planten van dezelfde soort kan namelijk ook de hoeveelheid terpenen variëren. In plaats daarvan introduceren ze een nieuw paradigma van 'chemovars^[3]'. Planten worden daarbij ingedeeld op basis van hun unieke fytochemische profiel en daaropvolgende effecten.

De Hoeveelheid Terpenen in Planten Bepalen

We weten dus dat terpenen veel impact hebben op het effect van een strain. Maar hoe weten we hoeveel en welke terpenen in onze planten zitten? Het simpele antwoord: wetenschap. Laboratoriumtechnici zijn in staat om de terpenen-inhoud van een plant te bepalen door een monster aan diverse testen te onderwerpen.

Zowel vloeistof- als gaschromatografie zijn nuttig om de fytochemicaliën in een partij wiet te scheiden. Zo kunnen technici de hoeveelheid van elke terpeen en cannabinoïde zeer nauwkeurig meten. Maar een hobbykweker heeft zelden toegang tot dit soort apparatuur, evenals de kennis over het gebruik ervan.

Gelukkig verstrekken de meeste gerenommeerde zadenbanken testgegevens aan klanten. Ben je op zoek naar nieuwe wietzaadjes? Bekijk dan eens de percentages terpenen en cannabinoïden. Deze cijfers zijn uiteraard onderhevig aan schommelingen door omgevingsfactoren, maar geven toch een goed beeld van hoe je eindproduct zal smaken en voelen.

Kun Je de Productie van Terpenen Verhogen?

Genen spelen een belangrijke rol bij de terpenen-inhoud van een strain en breeders combineren gewenste terpenenprofielen om strains te maken die een bepaalde mix bevatten. Omgevingsfactoren bepalen echter ook hoeveel specifieke terpenen bij een plant tot uiting komen.

Kwekers kunnen hier hun voordeel mee doen en zo het gehalte terpenen opdrijven. Het gevolg is een verbeterde smaak, geur en werking. Kwekers kunnen verschillende methoden gebruiken om de hoeveelheid terpenen te verhogen, waaronder:

• Gepaste stress
• Correcte verlichting
• Optimale temperaturen
• Spoelen voor de oogst
• Correct drogen en uitharden

Hoe Worden Terpenen Opgenomen?

De terpenen van wiet krijg je voornamelijk binnen via roken en vapen. Elk trekje wiet of extract levert diverse terpenen aan de longen, die op deze manier snel de bloedbaan bereiken.

Het interessante is dat gebruikers zich niet langer op specifieke strains hoeven te richten om bepaalde terpenen binnen te krijgen. Dit vanwege moderne innovaties binnen de cannabisindustrie. Verschillende fabrikanten bieden nu namelijk terpeenextracten aan. Deze zijn vaak geïsoleerd uit natuurlijke bronnen, zoals fruit, en kunnen aan extracten toegevoegd worden om de ervaring aan te passen.

Terpenen zijn vluchtige moleculen. Dit betekent dat ze afbreken bij relatief lage temperaturen. Om deze reden is vapen de beste methode om ze binnen te krijgen. Vaporizers werken via conductieverwarming, convectieverwarming of een combi van beide, waarbij de temperatuur lager is dan bij het roken van een joint. Daarnaast kun je met moderne vapes de temperaturen tot de graad nauwkeurig aanpassen. De verdampingspunten van terpenen verschillen namelijk van elkaar. Deze apparaten stellen gebruikers dus in staat zich te richten op specifieke terpenen.

Wat Is een Terpenenprofiel?

Het terpenenprofiel verwijst naar de unieke cocktail van aromatische moleculen in een plant. Elke strain kenmerkt zich door een uniek terpenenprofiel, bestaande uit variërende percentages van verschillende stoffen. De bekendste terpenen zijn caryofylleen, myrceen en pineen. Deze treden meestal op de voorgrond, met honderden minder overvloedige terpenen op de achtergrond.

Algemene Terpenen In Cannabis

Zoals vermeld, kunnen er meer dan 100 verschillende terpenen in cannabis worden gevonden. Maar er wordt dan geen rekening gehouden met de vele verschillende variaties, zoals hoeveelheid en concentratie. Een goed voorbeeld hiervan vinden we in de vergelijking van citroen en sinaasappels. Beide vruchten bevatten exact hetzelfde type terpeen, namelijk limoneen, maar in verschillende concentraties. Een kleine variatie van de hoeveelheid is genoeg om de geur van een citroen te laten verschillen van een sinaasappel.

Hier is de lijst met de meest algemene terpenen in cannabis, samen met hun effecten.

MYRCEEN

Myrceen is de meest voorkomende terpeen in cannabis en zorgt voor het merendeel van aromatische oliën in diverse cannabis soorten. Myrceen kan ook worden gevonden in andere planten zoals hop. Sommigen vergelijken het aroma van Myrceen met dat van kruidnagel. Bekend is dat het anti-inflammatoire, anti-bacteriële en pijnstillende (analgetische) eigenschappen bezit. Myrceen heeft een verdovend, kalmerend en ontspannend effect. Het verhoogt ook de psychoactieve effecten van THC.

LIMONEEN

Na Myrceen, komt Limoneen het meeste voor in cannabis. Zoals de naam al suggereert, heeft het een sterke citrusgeur. Het staat bekend om de schimmeldodende en antibacteriële eigenschappen. Onderzoek suggereert dat limoneen ook anti-carcinogene^[4] kenmerken bezit en dat het kan helpen tumorgroei te voorkomen.

Limoneen kan moeiteloos de bloed-hersenbarrière betreden. Er wordt aangenomen dat het helpt de mentale focus en de concentratie te verhogen, maar ook ons algemene welzijn profiteert ervan. Er is anekdotisch bewijs dat het ook gunstig is voor de seksuele gezondheid. Sommige producten op de huidige markt gebruiken limoneen om depressie en angst te behandelen. Het is een natuurlijk insectenwerend middel, een van de aromatische terpenen die planten gebruiken als een natuurlijke afweer tegen insecten en andere roofdieren. Haze soorten zijn een geweldige bron van limoneen.

LINALOOL

Linalool doet denken aan verse bloemen. Het heeft een bloemrijke lavendelgeur met vleugjes kruidigheid. Het wekt een verdovend en kalmerend effect op en wordt gebruikt voor de behandeling van nervositeit en angst. Gedacht wordt dat het pijnstillende en anti-epileptische^[5] eigenschappen bezit. De effectiviteit in de behandeling van bepaalde types kanker wordt op dit moment ook onderzocht. Linalool is de terpeen die deels verantwoordelijk is voor de kalmerende en verdovende effecten van bepaalde cannabis soorten.

CARYOFYLLEEN

Caryofylleen is een pittige smaak die vaak gevonden wordt in kruiden, zoals zwarte peper. Het is bekend als een sterk lokaal anti-inflammatoir en analgetisch middel. Kruidnagel, bekend als een natuurlijke remedie bij kiespijn, bevat een flinke hoeveelheid van dit terpeen. Gezegd wordt dat caryofylleen ook schimmelwerende eigenschappen heeft.

PINENE

De naam verraadt het wellicht al, want pinene heeft een geur die doet denken aan dennen en sparren. Veel planten bevatten pinene, zoals bijvoorbeeld rozemarijn en salie. Van dit terpeen wordt gedacht dat het ontstekingsremmende en lokale antiseptische eigenschappen bezit. Ook staat het bekend als slijmoplossend middel en het verwijdt de bronchiën. Onderzoek heeft aangetoond dat pinene ons geheugen positief kan beïnvloeden. Onder de cannabis soorten met veel pinene vinden we diverse Skunk soorten. Pinene kan energie opwekken en het verbetert de concentratie.

TERPINEOL

Terpineol heeft de geur van lindebloesem, maar ook de lekkere geur van seringen. Het wordt vaak gebruikt om parfum en cosmetica te maken. Terpineol is een van de terpenen met een kalmerend en ontspannend effect. Cannabis soorten die veel terpineol bevatten, zullen vaak ook grote hoeveelheden pinene bevatten. De pinene kan het lastig maken om de terpineol alleen op de geur te detecteren.

NEROLIDOL

Nerolidol wordt gevonden in gember, citronella en niaouli. Het wordt gebruikt als smaakstof en in parfums. Het heeft een houtachtige, aardse geur die doet denken aan boomschors. Als het gaat om de therapeutische effecten, wordt gedacht dat nerolidol schimmelwerend werkt en het is effectief bij de behandeling van malaria. Nerolidol heeft een kalmerend en ontspannend effect.

BORNEOL

Borneol, die rijkelijk in rozemarijn wordt gevonden, heeft een fris, mintachtig kamfer aroma. Dit terpeen heeft een lange geschiedenis in de Chinese geneeskunde, waar het wordt gebruikt om stress en vermoeidheid te bestrijden. Het is een plaatselijk verdovend middel met kalmerende en krampstillende eigenschappen. Het is ook een natuurlijk insectenwerend middel.

EUCALYPTOL

Eucalyptol wordt gevonden in essentiële eucalyptus olie. De geur is enorm fris, verkoelend en mintachtig. Gedacht wordt dat het pijnstillende eigenschappen bezit, maar ook het vermogen heeft om de concentratie en aandacht te verbeteren. Om die reden wordt het vaak gevonden in planten die gebruikt worden voor meditatie.

HUMULEEN

Humuleen is verantwoordelijk voor de houtachtige, aardse en kruidige noten van bepaalde cannabissoorten. De kans is groot dat deze strains je ook doen denken aan je favoriete IPA-bier. De hop in dit verrukkelijke bier bevat tenslotte rijkelijke hoeveelheden humuleen. Humuleen smaakt niet alleen heerlijk, maar heeft ook een geruststellend en vredig effect, met gevoelens van ontspanning.

KAMFEEN

De meeste strains bevatten lage concentraties kamfeen, maar de smaken en geuren van deze soorten maken de aanwezigheid ervan wel duidelijk. Deze chemische stof straalt prikkelende geuren uit van aarde en dennen, wat leidt tot een verfrissende en aardse ervaring. Bovendien lijkt de terpeen de huid te verzachten en antioxiderende eigenschappen te hebben.

GERANIOL

Geraniol vinden we in talloze planten, van citroengras en wortels tot bosbessen en wiet. De terpeen verrijkt de toppen van je cannabis met de heerlijke smaken van fruit, bloemen, zoetheid en citrus. Strains met veel geraniol zijn dan ook populair onder gebruikers die smaak belangrijk vinden.

BISABOLOL

Bisabolol is minder rijkelijk aanwezig in wiet en je zult (nog) geen strain tegenkomen die er rijk aan is. Toch produceert bisabolol opvallende effecten. Ook deels verantwoordelijk voor de ontspannende eigenschappen van kamille, draagt deze stof bij aan een honingachtig aroma en een diep ontspannend effect.

OCIMEEN EN GUAIOL

Ocimeen en Guaiol zijn twee van de meest voorkomende terpenen in wiet. Desondanks is er nauwelijks onderzoek gedaan naar de unieke effecten ervan. We weten wel dat ze cannabissoorten verrijken met heerlijke smaken. Verheug je hiermee op krachtige hijsjes van zoetigheid, hout en dennen.

CAREEN

Ben je ook zo dol op de smaken van muskus, citroen en zoetigheid bij het roken van wiet? In dat geval heb je waarschijnlijk veel careen geïnhaleerd. Voorlopig onderzoek suggereert dat deze stof een positief effect heeft op het zenuwstelsel en mogelijk het geheugen stimuleert.