Terpinoleen: maak kennis met dit mysterieuze terpeen

Terpinoleen. De kans is groot dat je er nog nooit van hebt gehoord. Vergeleken met myrceen en pineen komt dit terpeen in kleine concentraties voor in de toppen van wietplanten. Toch heeft het een aanzienlijke invloed op de aroma's, smaken en zelfs de effecten van wiet. Ontdek hieronder alles wat je moet weten over dit raadselachtige terpeen.

Wat is terpinoleen?

Niet lang geleden waren cannabinoïden als THC en CBD de supersterren van de wietwereld. Maar tegenwoordig krijgen terpenen steeds meer aandacht. Terpenen zijn vluchtige moleculen die verantwoordelijk zijn voor de unieke smaken en aroma's van elke soort wiet. Daarbij blijkt uit steeds meer onderzoek dat sommige terpenen synergistisch werken met cannabinoïden om de effecten van elke soort te beïnvloeden. Terwijl THC en CBD de basis vormen van de cannabiservaring, lijken terpenen de unieke effecten van je favoriete soorten in een bepaalde richting te sturen.

Veel wietplanten bevatten hoge concentraties van bepaalde terpenen, zoals bèta-caryofylleen, myrceen en pineen. Logischerwijs hebben deze stoffen de meeste aandacht gekregen. Maar inmiddels krijgen de minder overvloedige terpenen ook steeds meer erkenning. Daarvan is terpinoleen om verschillende redenen bijzonder intrigerend. Voordat we ons gaan verdiepen in de smaak, het aroma en de effecten van deze molecule, richten we ons eerst op de chemische samenstelling ervan.

De chemische formule van terpinoleen is C₁₀H₁₆. Het is een zogeheten 'monoterpeen' en daarom bestaat het uit twee isopreeneenheden. Elk van deze componenten heeft vijf koolstofatomen en vormt kop-staartverbindingen om grotere moleculen te creëren. Terpinoleen is nauw verbonden met terpineen, een andere monoterpeen. Terpinoleen is namelijk een van de vier isomeren van terpineen. Als isomeer heeft terpinoleen, ook bekend als δ-terpineen, dezelfde atomen als terpineen, maar in een andere samenstelling.

Net als andere terpenen komt terpinoleen niet uitsluitend in wietplanten voor. Deze aromatische molecule draagt ook veel bij aan de uitgesproken smaken en aroma's van andere planten. Goede voorbeelden zijn komijn, pastinaak, rozemarijn, salie, sering, nootmuskaat en tea tree.

De geur en smaak van terpinoleen

Wietplanten bevatten talloze terpenen in verschillende concentraties, wat tot unieke smaken en geuren leidt. Hoewel de meeste soorten lage concentraties van het terpeen terpinoleen bevatten, levert het toch een merkbare bijdrage. Als we de geur en smaak van terpinoleen in één woord moeten beschrijven, is dat verfrissend. Deze molecule heeft namelijk een citrusachtige smaak die wat aan sinaasappels en grapefruit doet denken. Daarnaast kun je subtiele, maar doordringende vleugen van zoetheid en dennen bespeuren, die de aromatische beleving verdiepen.

De effecten die met terpinoleen in cannabis geassocieerd worden

Terpinoleen lijkt zowel in de cannabisplant als in mensen interessante effecten te hebben. Zo is de biosynthese van terpinoleen in planten belangrijk om hun kans op overleving en voortplanting te vergroten. Deze welriekende molecule kan ongedierte en schadelijke ziekteverwekkers afweren en tegelijkertijd bestuivers aantrekken die helpen een genetische lijn voort te zetten.

Bij mensen lijkt terpinoleen bij te dragen aan een ontspannend effect. Dat is ook niet vreemd, want de molecule komt voor in veel soorten die een rustgevende impact hebben. Over het algemeen helpen soorten met een aanzienlijke hoeveelheid terpinoleen de geest tot rust te brengen en fysieke spanning te verlichten.

Terpinoleen: wat blijkt uit onderzoek?

Veel moderne medicijnen zijn, of werden vroeger, van planten gemaakt. Zo werd aspirine oorspronkelijk gewonnen uit wilgenbast. Uit opiumpapaver maakte men morfine en codeïne en de taxusboom was de bron van het kankermedicijn paclitaxel. Het proces om nieuwe medicijnen te vinden, begint vaak met het onderzoeken van planten op veelbelovende bestanddelen. Momenteel zijn er onderzoekers die de eigenschappen van het terpeen terpinoleen willen achterhalen. Op dit moment zijn er nog geen testen op mensen uitgevoerd om de fysiologische effecten van dit terpeen vast te stellen en zelfs dierstudies zijn schaars. Maar vroege celstudies bieden echter aanwijzingen over de mogelijke rol van terpinoleen in toekomstige medicijnen. Laten we eens enkele van deze onderzoeken bespreken.

• Ontsteking

In gezondheidsbewuste kringen is veel aandacht voor inflammatie. Deze normale, fysiologische reactie speelt een belangrijke rol bij de verdediging van het lichaam tegen infecties en bij het genezen van verwondingen. Chronische ontsteking is echter heel wat anders en de oorzaak zit in andere variabelen, waaronder voeding en lichamelijke factoren. De aandoening is met een hele reeks ziektes^[1] in verband gebracht, zoals kanker en diabetes. De huidige behandelingen voor chronische ontstekingen omvatten niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's), corticosteroïden en aanpassingen in de levensstijl. Voor veel mensen is dit effectief, maar wetenschappers zoeken ook naar nieuwe verbindingen die mogelijk kunnen helpen. Sommigen richten hun aandacht op terpinoleen en andere terpenen.

Een studie uit 2023^[2] testte terpinoleen in een muismodel van ontsteking. De onderzoekers dienden de molecule plaatselijk toe in variërende doses tot 200 mg/kg en letten hierbij op verbeteringen in muisweefsels. Ze konden de werking van het terpeen niet exact bepalen. De conclusie was: “De moleculaire mechanismen die ten grondslag liggen aan deze farmacologische waarneming moeten in uitgebreider onderzoek worden bevestigd”.

Een ander onderzoek^[3] testte terpinoleen in een ontstekingsmodel bij ratten. Daarbij richtten de onderzoekers zich op de bijwerkingen van veelgebruikte NSAIDs, waaronder gastro-intestinale laesies. Ze dienden het terpeen toe in combinatie met het door de FDA goedgekeurde geneesmiddel diclofenac. Daarbij probeerden ze een synergistische werking tussen de twee verbindingen vast te stellen, waarbij ze ontstekingsbiomarkers zoals neutrofielen, macrofagen en lymfocyten analyseerden.

• Oxidatieve stress

Vrije radicalen zijn verbindingen die je lichaam produceert. Soms gebeurt dit echter in overmatige hoeveelheden, wat buitensporige oxidatieve stress kan veroorzaken. Onder normale omstandigheden speelt oxidatieve stress een rol bij celsignalering; vrije radicalen zijn een bijproduct van de normale zuurstofstofwisseling en energieproductie. Gelukkig produceert je lijf ook verschillende antioxidanten die helpen vrije radicalen te bestrijden voordat ze significante schade aanrichten. Maar een aanhoudende onbalans tussen je lichaamseigen antioxidanten en vrije radicalen kan de cellen en weefsels beschadigen. Het kan daarnaast ook leiden tot chronische ziektes zoals kanker en neurodegeneratieve aandoeningen. Om de onbalans te bestrijden, richten onderzoekers zich op antioxidanten uit de natuur.

In een studie^[4] uit 2013 testten onderzoekers terpinoleen op mogelijke antioxiderende en antikankereffecten. Ze dienden het terpeen toe aan de hersencellen van ratten en dan vooral de neuronen en neuroblastoomcellen. Na het toedienen van verschillende doseringen observeerden ze de totale antioxidantcapaciteit en totale oxidatieve status van de behandelde cellen. De onderzoekers concludeerden: “Toekomstige studies, vooral op diermodellen, moeten het mogelijke gebruik van terpenen in de biotherapie van kanker verder verduidelijken”.

• Wondgenezing

Na een verwonding start je lichaam een ingewikkelde hersteloperatie. Bloedvaten vernauwen zich om de bloedstroom te verminderen en immuuncellen starten een reeks ontstekingen om het gebied schoon te maken. Hierna gaan fibroblasten aan de gang met de productie van collageen en andere extracellulaire matrixcomponenten om een litteken te maken. Dit proces verloopt echter niet altijd vlekkeloos. Verschillende factoren, waaronder infecties, slechte zuurstoftoevoer, overmatige ontsteking en mechanische stress kunnen het normale wondgenezingsproces verstoren. Gelukkig hebben onderzoekers verschillende op groeifactoren gebaseerde therapieën en medicijnen ontwikkeld. Deze helpen om de wondgenezing te verbeteren en complicaties te voorkomen. Sommige wetenschappers denken dat terpinoleen een mogelijk hulpmiddel is bij de genezing van wonden.

In een studie uit 2019^[5] dienden onderzoekers terpinoleen en α-phellandreen toe aan cellijnen om te zien of deze verbeteringen in het herstel en de ontsteking opleverden. Daarbij controleerden ze via krastesten zowel de proliferatie als de migratie van fibroblasten, cellen die nieuw collageen aanmaken. Ook gebruikten ze op cellen gebaseerde testen om de effecten van beide terpenen op verschillende biomarkers van ontsteking te beoordelen, waaronder stikstofmonoxide en tumornecrosefactor-alfa.

• Slaap

Slaap is ongelooflijk belangrijk voor je algehele gezondheid en welzijn. Op fysiek vlak zuivert slaap de hersenen. Ook vermindert slaap het risico op hart- en vaatziekten en draagt het bij aan een sterk immuunsysteem. Psychologisch gezien is slaap nodig voor de concentratie, het geheugen en een stabiele stemming. Uit onderzoek blijkt echter dat tot een kwart^[6] van de volwassenen af en toe last heeft van symptomen van slapeloosheid en moeite heeft met slapen. In een poging om mensen in de toekomst beter te laten slapen, hebben een aantal wetenschappers de effecten van terpinoleen op de slaap onderzocht.

In een studie uit 2011^[7] werden terpinoleen en andere terpenen uit de plant Microtoena patchoulii toegediend aan muizen. De onderzoekers keken daarbij naar de impact van terpinoleen op de stimulerende effecten van cafeïne. Ze probeerden ook de invloed op de slaap onder invloed van het slaapmiddel pentobarbital te achterhalen.

• Antibacterieel en schimmelwerend

Dankzij de komst van antibiotica en schimmelwerende medicijnen zijn bacteriële infecties veel beter te behandelen. Maar steeds meer bacteriën worden ongevoelig (resistent) voor conventionele medicijnen. Wetenschappers zijn dus hard op zoek naar alternatieven.

In een groot aantal onderzoeken zijn de mogelijke antimicrobiële eigenschappen van terpinoleen onderzocht. Zo werd in een studie^[8], uitgevoerd in 2024, gekeken naar de interactie van terpinoleen, linalool, thymol en andere terpenen en stoffen tegen een mix van besmettelijke bacteriën, waaronder Staphylococcus aureus. De onderzoekers bekeken de virulentiefactoren van de microben om te zien of ze de groei van pathogenen beperkten.

In 2022 werd in onderzoek^[9] bekeken of terpinoleen de ultrasone desinfectie van multiresistente bacteriën in het afvalwater van ziekenhuizen kon versterken. De onderzoekers wilden weten of terpinoleen een natuurlijke biocide is. Daarom keken ze naar het effect van dit terpeen op bacteriën als Citrobacter freundii en Klebsiella pneumonia.

Een ander onderzoek^[10], ook uit 2022, onderzocht de terpineenrijke essentiële oliën van Cymbopogon citratus en Cymbopogon proximus op een mogelijke schimmelwerende werking. Wetenschappers wilden het remmende effect van de oliën op Candida-schimmels vaststellen. Deze schimmel is de oorzaak van veelvoorkomende infecties bij mensen.

Terpinoleen: onderschat en onderbelicht, maar vol mogelijkheden

Hoewel terpinoleen slechts in lage concentraties in bepaalde soorten wiet voorkomt, is de stof erg belangrijk voor de aroma's, smaken en effecten ervan. Er is nog niet voldoende onderzoek gedaan naar alle voordelen van terpinoleen, maar daar komt in de toekomst vast verandering in. Zodra dit gebeurt, zou dit terpeen nog wel eens aan populariteit kunnen winnen. Waarschijnlijk zal dit meer breeders motiveren om cannabis strains met veel terpinoleen te ontwikkelen, zodat wietgebruikers de impact ervan zelf kunnen ervaren.

A-Pinene

Anti-inflammatoire
Bronchodilatator
Help het geheugen
Antibacterieel

Ook aanwezig in
dennennaalden

Linalool

Verdovingsmiddel
Anti-convulsief
Pijnstillend
Angstremmend

Ook aanwezig in
lavendel

Beta-CaryophYllene

Anti-inflammatoire
Pijstillend beschermt
celwanden in het
Spijsverteringskanaal

Ook aanwezig in 
zwarte peper

Myrcene

Draagt de kalmerende
werking van Indica's
Slaapmiddel
Spierverslapper

Ook aanwezig in 
hop

Limonene

Behandelt brandend
maagzuur
Angstremmend
Antdepressivum

Ook aanwezig in
citrusvruchten

A-Pinene

Anti-inflammatoire
Bronchodilatator
Helpt Het Geheugen
Antibacterieel

Also found in pine needles

Linalool

Verdovingsmiddel
Anti-convulsief
Pijnstillend
Angstremmend

Ook aanwezig in lavendel

Beta-Caryophillene

Anti-inflammatoire
Pijnstillend
Beschermt celwanden in het spijsverteringskanaal

Ook aanwezig in zwarte peper

Myrcene

Draagt bij aan de kalmerende werking van sterke Indica's
Slaapmiddel
Spierverslapper

Ook aanwezig in hop

Limonene

Behandelt brandendt maagzuur
Angstremmend
Antidepressivum

Ook aanwezig in citrusvruchten

Welke soorten wiet zijn rijk aan terpinoleen?

Gelukkig hoef je niet te wachten tot terpinoleen meer aandacht krijgt om een voorproefje te ervaren. Er zijn namelijk al soorten op de markt met zeldzame fytochemische profielen en de twee onderstaande variëteiten zijn rijk aan terpinoleen. Ontdek wat je kunt verwachten bij het kweken ervan!

Royal Jack Automatic

Wanneer je Royal Jack Auto kiest, hoef je niet hard te werken om de impact van terpinoleen te ervaren. Deze soort vereist nauwelijks onderhoud en haast zich na het kiemen binnen 11-12 weken naar de oogst. Zaai de zaden direct in stoffen potten van 11 liter en laat je groeilamp 24 uur per dag branden zodra de kiemen hun kopjes opsteken. Aan het einde van week 1 zijn je zaailingen ongeveer 3-5 cm hoog. Een week later zijn ze zo'n 10 cm en weer een week later ongeveer 15-17 cm. Dit is een goed moment om LST toe te passen. Ook kun je je planten nu op een zonnige plek in je tuin of op je balkon zetten, mocht je liever buiten kweken. In week vier schakelen je planten over op de bloei; dit kun je zien aan de ontwikkeling van voorbloeiers.

Tijdens de bloei kun je wat stretching verwachten van je Royal Jack Auto-planten. Daarbij bereiken ze een hoogte van 40-80 cm, afhankelijk van de potmaat en gebruikte trainingstechnieken. Begin 1-2 weken voor de oogst met spoelen om de smaak van de uiteindelijke wiet te verbeteren. De oogst loopt binnen op tot wel 400 g/m², terwijl je buiten op 70-120 g/plant kunt rekenen. Na het drogen en curen van je wiet kun je genieten van een creatieve en motiverende high en een verfrissende smaak van dennen en aarde (die allemaal beïnvloed zijn door terpinoleen).

Royal Jack Auto

Royal Jack Auto

	Jack Herer x Ruderalis
	350 - 400 gr/m2
	40 - 80 cm
	7 - 8 weken
	THC: 16%

	Sativa 40% Indica 30% Ruderalis 30%
	70 - 120 gr/plant
	60 - 80 cm
	11 - 12 weeks after sprouting
	Creatief, Motiverend

Koop Royal Jack Auto

Haze Berry

Als nakomeling van Blueberry en Shining Silver Haze, ontwikkelt Haze Berry ongeveer 20% THC. Daarnaast bevat ze een gemiddelde hoeveelheid CBD en een flinke snuf terpinoleen. Zaai je wietzaadjes in kiempluggen en verpot ze in potten van 10-15 liter zodra de zaailingen 3 cm hoog zijn. Aan het einde van week 2 zijn je plantjes ongeveer 5-7 cm hoog; een week later zijn ze al 20 cm. Je kunt nu licht ontbladeren en trainingstechnieken toepassen om een open bladerdak te creëren met een goede luchtstroom. Binnen kun je de bloei op elk gewenst moment opwekken. Dit doe je door de lichtcyclus te veranderen naar 12 uur licht en 12 uur duisternis.

In de bloei kan Haze Berry een hoogte bereiken van 60-180 cm, afhankelijk van onder meer de potmaat, trainingstechnieken en de locatie. Je kunt de ontwikkeling van toppen bevorderen door vloeibare voeding toe te dienen met veel kalium en fosfor. Tijdens de laatste twee weken van de bloei kun je beginnen met het spoelen van je planten. De totale bloei duurt zo'n 9-11 weken, waarna je binnen tot wel 525-575 g/m² kunt oogsten. Buiten kun je je eind oktober opmaken voor een opbrengst van 600-650 g/plant. Na het gebruik van de wiet ervaar je een intense, ontspannende stone. Het terpeen terpinoleen draagt bij aan een heerlijke smaak van dennen en fruit.

Haze Berry

Haze Berry

	Blueberry x Shining Silver Haze
	525 - 575 gr/m2
	60 - 100 cm
	9 - 11 Weken
	THC: 20

	Sativa 60% Indica 40%
	600-650 gr/plant
	160 - 180 cm
	Eind oktober
	Fysiek Ontspannend, Krachtig, Langdurig

Koop Haze Berry