CBD en hart- en vaatziekten: wat je moet weten

Het cardiovasculaire systeem speelt een vitale rol in het lichaam. Dit systeem omvat het hart, de longen en de bloedvaten, en heeft de cruciale taak om voedingsstoffen, hormonen en zuurstof via de bloedbaan naar de cellen te transporteren. Het voert ook afvalproducten af, zoals koolstofdioxide en stikstofhoudende verbindingen.

Het cardiovasculaire systeem is zo essentieel voor ons welzijn dat een storing of falen zelfs catastrofale gevolgen kan hebben. En dat is helaas ook de harde realiteit waarmee miljoenen mensen wereldwijd worden geconfronteerd.

In dit artikel bespreken we alles wat je over hart- en vaatziekten moet weten. Daarnaast kijken we of cannabidiol (CBD) kan helpen in het gevecht tegen dit wereldwijde gezondheidsprobleem.

Wat zijn hart- en vaatziekten?

Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. Enkele aandoeningen die hieronder vallen, zijn:

Hart- en vaatziekten kunnen talloze oorzaken hebben, maar levensstijl is een van de belangrijkste. Veranderingen in het dieet, lichaamsbeweging en stoppen met het roken van tabak kunnen je gezondheid aanzienlijk verbeteren, maar dat is niet altijd makkelijk: veel gevallen van de 17,9 miljoen mensen^[1] die in 2019 door hart- en vaatziekten werden getroffen, hadden voorkomen kunnen worden.

• Zijn hart- en vaatziekten en hartziekten hetzelfde?

Dit is een veel voorkomende vraag, en de twee worden vaak door elkaar gehaald. Als we het hebben over hart- en vaatziekten, verwijzen we naar verschillende aandoeningen die het hart en de bloedvaten aantasten. Hartziekten behelzen specifiek hartaandoeningen, zoals coronaire hartziekten, hartritmestoornissen en aangeboren hartaandoeningen.

Gezien hoe nauw beide met elkaar verbonden zijn, is het logisch dat sommige aandoeningen elkaar overlappen, omdat ze bijvoorbeeld in beide categorieën vallen. Simpel gezegd: alle hartziekten vallen onder de noemer hart- en vaatziekten, terwijl niet alle hart- en vaatziekten het hart treffen.

Typen hart- en vaatziekten

We noemden al enkele aandoeningen die onder hart- en vaatziekten vallen. Maar gezien de ernst ervan, is het goed om hier eens wat dieper in te duiken. Inzoomen op deze ziekten en hun symptomen helpt ons ook het endocannabinoïdesysteem (ECS) beter te begrijpen. En bovendien geeft het ons een idee waarom onderzoekers naar de impact van verbindingen als CBD kijken.

Veel voorkomende cardiovasculaire aandoeningen zijn onder meer:

Traditionele behandeling van hart- en vaatziekten

De behandeling van hart- en vaatziekten hangt af van de ernst van de aandoening, maar vaak ligt de focus op levensstijlaanpassingen. Dergelijke aanpassingen helpen niet alleen om ziektes te voorkomen, maar werken ook goed bij de rehabilitatie van patiënten.

• Veranderingen in de levensstijl: regelmatige lichaamsbeweging, veranderingen in het dieet en niet te veel alcohol drinken kunnen de ernst van hart- en vaatziekten aanzienlijk verminderen. Er gaan zelfs stemmen op dat de meeste gevallen van hart- en vaatziekten hierdoor kunnen worden voorkomen. De Wereldgezondheidsorganisatie noemt dit ook wel 'gedragsrisicofactoren'.
• Medisch ingrijpen: in ernstigere gevallen schrijven artsen vaak medicijnen voor, of voeren ze waar nodig operaties uit. Beide zijn gericht op het verbeteren van de bloedstroom, het herstellen van de hartslag en het repareren van beschadigde kleppen of slagaders.

De rol van het ECS bij hart- en vaatziekten

Laten we nu eens wat dieper ingaan op de rol van het endocannabinoïdesysteem bij de gezondheid van het hart^[2]. Onderzoek naar het ECS is nog in volle gang, maar wat we tot nu toe weten, is dat het de gezondheid van het hart ondersteunt. Het endocannabinoïdesysteem grijpt daarbij in wanneer het een gestreste of onevenwichtige toestand detecteert. Het doet dit middels een combinatie van CB-receptoren, endocannabinoïden (intern geproduceerde verbindingen die vergelijkbaar zijn met de cannabinoïden in wiet) en niet-CB-receptoren.

• Cannabinoïdereceptoren

Er bestaan twee hoofdtypen cannabinoïde-receptoren, namelijk CB1 en CB2. Beide zitten door het hele lichaam verspreid, maar voor het hart zijn we vooral in CB2-receptoren geïnteresseerd. Dierstudies^[3] suggereren namelijk dat activering van CB2-receptoren atherosclerose en ischemie kan beïnvloeden.

• Endocannabinoïden

Met de rol van endocannabinoïden, met name anandamide, worden de zaken nog een beetje ingewikkelder. Dit komt omdat wetenschappers nog steeds niet zeker weten op welke receptor(en) anandamide inwerkt. Wat ze wel weten, is dat anandamide een rol kan spelen bij de ontspanning van de slagaders en andere aspecten van hart- en vaatziekten. Dit kwam naar boven in onderzoek uit 2001 aan de Universiteit van Cambridge^[4].

Als anandamide nuttig zou kunnen zijn voor de gezondheid van het hart, kleeft daar wel een nadeel aan: de endocannabinoïde wordt snel afgebroken. Helaas remt een natuurlijk enzym, ook wel bekend als 'FAAH', de anandamideproductie en splitst het de stof op in twee kleinere metabolieten.

CBD en de cardiovasculaire gezondheid

In onderzoek naar de interactie tussen anandamide en FAAH kwamen onderzoekers bij CBD uit. Zo lijkt het erop dat cannabidiol FAAH kan remmen^[5], waardoor het anandamidegehalte in het lichaam stijgt. Dit zou een nuttige interactie kunnen zijn wat de gezondheid van het hart betreft. Toch zijn er ook nog andere 'potentiële' werkingsmechanismen die meespelen, en is er nog veel meer onderzoek nodig om echt tot een wetenschappelijke consensus te kunnen komen.

En dan is er ook nog de balancerende invloed van CBD op het endocannabinoïdesysteem in het algemeen. Cannabidiol verschilt van verbindingen als THC of CBN doordat het niet veel affiniteit met CB-receptoren heeft. In plaats daarvan lijkt CBD een rol 'achter de schermen' in te nemen, door de reguliere functies van het endocannabinoïdesysteem te versterken.

Dat maakt het logisch dat wetenschappers dolgraag de precieze invloed van CBD^[6] willen achterhalen: een goed werkend endocannabinoïdesysteem kan cruciaal zijn bij de zoektocht naar alternatieve behandelingen voor hart- en vaatziekten.

• Wat zijn de risico's van CBD?

Er is wel enig onderzoek naar de impact van CBD op kwalen als een hoge bloeddruk^[7] en hartritmestoornissen^[8] gedaan. Dit onderwerp vereist echter wel voorzichtigheid. Eén studie gebruikte namelijk maar een klein sample, terwijl een andere een diermodel onderzocht.

Net zoals het wat voorbarig is om over praktische toepassingen te praten, kunnen we ook nog niet stellen dat er geen bijwerkingen zijn. Het eerlijke antwoord is dat we het gewoon nog niet weten. We hebben eerder al het potentieel van wiet, CBD en THC bij een hoge bloeddruk besproken. We moeten daarbij niet vergeten dat bij het verlagen van de hartslag het mes aan twee kanten snijdt: een lagere hartslag bij gezonde personen is vaak een goede zaak, maar als je altijd een lage hartslag hebt, wordt de kans op hartkloppingen of een hartritmestoornis groter.

Ook de mogelijke interactie van CBD met bepaalde medicijnen is een puntje van aandacht. Eerder hebben we al benadrukt dat voorgeschreven medicatie vaak wordt gebruikt om gevallen van hart- en vaatziekten te behandelen. Om alternatieve behandelingen te laten werken, moeten ze combineerbaar zijn met bestaande therapieën. Ook in dat opzicht is er nog veel onderzoek nodig.

Kan CBD het cardiovasculaire systeem ondersteunen?

De wisselwerking van CBD met het cardiovasculaire systeem lijkt nogal complex. Laten we daarom alles nog eens even samenvatten. Hart- en vaatziekten zijn een veelvoorkomend probleem dat miljoenen mensen over de hele wereld treft. De behoefte aan effectieve behandelingen is dan ook groot. De complexheid zit 'm echter in het feit dat het cardiovasculaire systeem verschillende delen van het lichaam beslaat, wat het onderzoeken en begrijpen van elke mogelijke interactie nogal een uitdaging maakt.

De drijvende kracht achter het cardiovasculaire systeem is het endocannabinoïdesysteem, een regulerend netwerk dat helpt de lichaamsfuncties in evenwicht te brengen. Onderzoekers denken dan ook dat het ECS een cruciale rol kan spelen bij de gezondheid van het hart, en dat het van vitaal belang is dat het volledige potentieel ervan wordt onderzocht. Dit brengt ons bij CBD, een verbinding uit wiet en hennep die de functionaliteit van het endocannabinoïdesysteem kan verbeteren. Er is echter nog veel onderzoek nodig om alle factoren met elkaar te kunnen verbinden. Het goede nieuws is in ieder geval dat onderzoekers hoopvol zijn wat de relatie tussen CBD en hart- en vaatziekten betreft!