Cannabis als mogelijke behandeling bij reisziekte

Ben je ooit wagenziek geweest? Dat is bijna iedereen weleens overkomen - al hebben bestuurders er geen last van. Als ze echter zelf op de achterbank zitten, bestaat de kans hierop wel. Wanneer we het over het waarnemen van beweging hebben, betreden we een subjectief en ietwat mysterieus onderzoeksgebied. En zeeziekte dan? Dat is mogelijkerwijs nog erger. Soms houdt het namelijk urenlang of zelfs dagen aan. En over het algemeen kun je de kapitein niet vragen om even te stoppen. Sommige mensen voelen zich al zeeziek als ze een veerpont zien, terwijl anderen het heerlijk vinden al surfend de storm te trotseren. Anekdotisch bewijs van de schrijver van dit artikel, een verstokte wietroker, waarschuwt dat als je de woelige wateren bevaart en je je ziek voelt, de gedachte alleen al aan een joint ervoor zorgt dat je over je nek gaat. Cannabis is echter mogelijk het antwoord op de klachten bij reisziekte. Zorg er wel voor dat je joints gedraaid zijn voordat het schip de trossen losgooit, als je ze goed gerold wenst.

OORZAKEN EN KLACHTEN VAN REISZIEKTE

De neurologische werking bij reisziekte is vooralsnog onbekend. We weten echter wel dat het een gevolg is van een lichaamsreactie op een verstoorde bewegingswaarneming. De zintuig-conflict-theorie^[1] stelt dat reisziekte opkomt als er sprake is van een wanverhouding tussen de beweging die we zien en ons evenwichtsgevoel. Als we geen gesynchroniseerde waarneming ervaren van ons lichaam en de omgeving, zoals in een scheepskajuit, wanneer we bewegingen wel voelen en niet zien, denken onze hersenen dat we hallucineren. Daarbij sturen ze een waarschuwingssignaal - dat behoorlijk heftig is. De meestvoorkomende vormen van reisziekte zijn wagenziekte, luchtziekte en zeeziekte. Je krijgt er soms ook last van door gewichtsloosheid, rondspinnende attracties, visuele stimulatie, zoals video- of virtual reality-games, of als je om je eigen as draait.

Tot de klachten behoren onder meer: duizeligheid, moeheid, vertigo, koud zweten, pips zien, eetlustverlies, darmklachten, hoofdpijn, misselijkheid en overgeven. Verschillende factoren beïnvloeden de gevoeligheid voor reisziekte. Ongeveer 30% van de bevolking is daarbij hooggevoelig voor de triggers. Bijna iedereen kan echter onder extreme omstandigheden last van reisziekte krijgen.

BETROKKENHEID VAN HET ENDOCANNABINOÏDESYSTEEM (ECS)

Tijdens stresssituaties passen al onze fysieke systemen hun normale evenwicht aan. De productie van neurotransmitters en andere biologische verbindingen verhoogt of verlaagt daarbij, om schade te beperken. Op deze manier is ons lichaam zelf in staat, tot op een bepaalde hoogte, van stress te herstellen. De rol van het endocannabinoïdesysteem^[2] bij herstel van het lichaamsevenwicht, ook tijdens reisziekte, is tegenwoordig wetenschappelijk ondersteund. En recent bewijs inzake het ECS, dat misselijkheid en braken reguleert, opent mogelijk nieuwe deuren tot het verlichten van reisziekte. Braken door een giftige trigger wordt door de anti-emetische effecten van cannabinoïden bestreden. Die zijn daarbij in staat de afgifte van biochemicaliën, die misselijkheid en overgeven triggeren, te verminderen. Maar wat betekent dit voor reisziekte?

In onderzoek^[3] naar het verband tussen reisziekte en het endocannabinoïdesysteem, toonden tests met een parabolisch vliegtochtje aan dat stress en reisziekte in verband staan met een verminderde activiteit van het ECS. De studie wees uit dat deelnemers zonder reisziekte een hogere spiegel anandamide en 2-arachidonoylglycerol hadden, tijdens en na het vliegexperiment, dan mensen met een verstoord endocannabinoïdesysteem. Deze resultaten bekrachtigen dat het ECS een belangrijke neuromodulator is bij stress, misselijkheid en reisziekte. Een verbeterde signaalfunctie is derhalve wellicht in de toekomst in te zetten als behandeling bij reisziekte.

EEN MOGELIJKE THERAPIE?

Verdere aanwijzingen dat het ECS een gegrond therapeutisch doel is voor reisziekte, vinden we in onderzoek^[4] dat toont hoe dexamethason in staat is een door reisziekte aangetast endocannabinoïdesysteem een boost te geven. Dexamethason is een synthetische glucocorticosteroïde en wordt ingezet bij de behandeling van aandoeningen als reuma, huidziekten, allergieën en astma. Lage doseringen worden gebruikt bij misselijkheid door chemotherapie en andere kwalen, waaronder reisziekte.

Zonder ernstige bijwerkingen, verlaagde dexamethason de reisziekte van ratten en herstelde het de endocannabinoïdespiegel, die aanzienlijk verlaagd was door de geïnduceerde reisziekte. Een beter begrip van het verband tussen deze spiegel en reisziekte, leidt mogelijk tot behandelingen die effectief de cannabinoïdereceptoren bestoken met CBD en THC.

CANNABISEXPERIMENTEN

Er bestaan geen medicijnen voor de behandeling van reisziekte zonder vervelende bijwerkingen te veroorzaken. En behandelingen tegen misselijkheid en braken zijn soms niet effectief. Kalmeringsmiddelen werken wel bij reisziekte. De primaire effecten zijn echter niet altijd waar we naar op zoek zijn. Reisziekte is daarbij moeilijk te stoppen. Daarom is het vaak het best om de triggers te voorkomen. Dit doe je bijvoorbeeld door een andere vorm van transport te kiezen, maar het hangt ook af van andere omgevings- en persoonlijke factoren.

Ongelukkigerwijs is het niet altijd makkelijk de oorzaken van reisziekte te voorspellen en voorkomen. In dat geval is het vaak een goed idee om iets achter de hand te hebben. Zo helpen pepermunt, gember en thee mogelijk bij reisziekte, alsmede acupunctuur, speciale polsbandjes en andere eeuwenoude technieken. En gelukkig bestaat er ook nog cannabis.

We hebben reeds bediscussieerd hoe cannabis mogelijk helpt bij de behandeling van misselijkheid en braken. Er is daarbij een grote reeks wetenschappelijke literatuur die dit ondersteunt. Hoewel de meeste internationale gezondheidsorganisaties nog moeten accepteren dat cannabis een gekwalificeerde behandeling is bij reisziekte, hebben vele het gebruik ervan bij aandoeningen die gepaard gaan met misselijkheid en braken al goedgekeurd.

Cannabisvariëteiten met een hoog CBD-gehalte en een laag THC-gehalte zijn wellicht het effectiefst voor het stimuleren van het endocannabinoïdesysteem, zonder de eventuele roes van THC. Het genetische profiel van Painkiller XL is opgebouwd uit 75% sativa- en 25% indica-genen, met een perfecte verhouding THC en CBD van 9:9. Euphoria bevindt zich aan de andere kant van het spectrum en bevat 80% indica- en 20% sativa-genen. Daarbij biedt ze tevens een aangename verhouding CBD:THC. Of je cannabis voorafgaande of tijdens de reisziekte gebruikt, mag je hierbij zelf uitmaken. Als je echter gaat experimenteren met wiet bij deze kwaal, denk er dan wel om dat je voorzichtig doseert. Dit om te voorkomen dat klachten verergeren.