Kan THC die vrijkomt uit lichaamsvet een high opwekken?

Als je wiet gebruikt, kun je een high verwachten. Maar niemand verwacht dat dit effect dagen, weken of maanden na gebruik nog merkbaar is. Het is zeldzaam, maar sommige mensen geven aan dat ze wel degelijk 'flashbacks' ervaren.

In dit artikel onderzoeken we hoe wiet in het lichaam wordt opgeslagen. We kijken ook in hoeverre dit verband houdt met de verhalen van gebruikers die lang na consumptie nog een effect voelen.

Kun je je high voelen zonder drugs te gebruiken?

Vooral LSD is beroemd (of berucht) vanwege het veroorzaken van zogeheten flashbacks. Dit fenomeen is omstreden, maar veel mensen zeggen dat ze het hebben ervaren. Maar hoe zit het met flashbacks door wiet? Omdat cannabis zoveel wordt gebruikt, lijkt het wat vergezocht om te denken dat een high opnieuw optreedt als je niets hebt genomen. Toch lijkt dit bij sommige mensen wel degelijk te gebeuren.

In een beperkt aantal gevallen blijken chronische gebruikers zich high te voelen, terwijl ze geen wiet hebben gebruikt. En dit ervaren ze niet alleen de volgende dag: sommige mensen geven aan dat ze zich weken of maanden na gebruik nog high voelen. Maar hoe kan dat?

Onderzoek hiernaar is zeldzaam, maar bestaat wel. Voordat we echter in de onderzoeken duiken, moet je eerst weten hoe wiet in je lichaam werkt en hoe de effecten ervan ontstaan.

Wat is THC?

Delta-9-tetrahydrocannabinol, oftewel THC, is de psychotrope verbinding in wiet die een high veroorzaakt. Het is absoluut niet de enige cannabinoïde in de wietplant, maar wel het belangrijkst wat dit onderwerp betreft.

THC bindt zich aan CB1-receptoren, die zich vooral in de hersenen bevinden. Het imiteert daarbij anandamide, een van nature voorkomende endocannabinoïde in het lichaam. Zo ontstaat het effect van THC. Het afbreken van THC duurt langer dan het afbreken van anandamide, maar het wordt toch vrij snel verwerkt, anders zou je dagenlang high zijn. Echter, ondanks het feit dat het effect van THC redelijk kort aanhoudt, blijft de stof wel veel langer in je lijf aanwezig.

• Hoelang is THC detecteerbaar?

Als de stone afneemt, dan verdwijnt de THC toch zeker ook uit je lijf? Niet helemaal. THC blijft vrij lang in je lijf, zelfs nog lange tijd nadat de high verdwenen is.

De meeste THC-drugstesten maken gebruik van urinemonsters. Als je frequent wiet gebruikt, kun je bij deze tests zes weken (of langer) na het laatste gebruik nog positief testen. Maar er zit een addertje onder het gras: er wordt niet daadwerkelijk op THC getest. De meeste drugstesten richten zich namelijk op THC-COOH, een metaboliet die je lever na de consumptie van THC aanmaakt. Dit geeft inderdaad aan dat er THC in het lichaam aanwezig is geweest, maar zegt niets over het daadwerkelijke moment.

Geavanceerdere testen (bloedtesten) die actieve THC opsporen, worden nauwelijks gebruikt. Indien dit wel gebeurt, kan zo'n test tot een week na het laatste gebruik een positieve uitslag opleveren.

Maar als actieve THC na een week uit je bloed is, hoe kunnen mensen zich maanden later dan nog steeds high voelen?

Waarom voel ik me high terwijl ik geen wiet heb gerookt?

Onderzoek geeft aan dat THC bijna oneindig in je vetcellen wordt opgeslagen. En hoe meer je rookt, hoe meer THC er wordt opgeslagen. Het lijkt erop dat bepaalde activiteiten de afgifte van opgeslagen THC kunnen aanjagen. Dit leidt mogelijk tot het gevoel van high zijn, terwijl je niet gerookt hebt.

Maar hoewel duidelijk is dat THC langdurig in vet kan worden opgeslagen, is het minder duidelijk of dit na afgifte daadwerkelijk een high kan opwekken.

Hieronder bespreken we enkele onderzoeken waarbij naar de opslag en afgifte van THC gekeken is.

• Effecten van vasten op de afgifte van THC

Onderzoek uit 2014 van Wong et al.^[1] richt zich op het gedrag van opgeslagen THC in de vetcellen van ratten, onder verschillende omstandigheden. Hun veronderstelling was dat als THC inderdaad wordt opgeslagen in vetcellen, activiteiten waarbij dat vet wordt gebruikt, zorgen dat de stof in de bloedbaan terechtkomt. Mocht deze theorie kloppen, dan wilde men ontdekken of die afgifte tot waarneembare gedragsveranderingen leidde.

De ratten kregen vijf dagen lang 10mg THC, gevolgd door een 'washout' van vier dagen. De resultaten lieten vervolgens een verhoogd THC-gehalte zien in het bloedplasma, evenals gedragsveranderingen. Ze lieten de ratten 24 uur lang vasten, zodat het lichaamsvet begon af te breken. In vergelijking met de niet-vastende controlegroep was er sprake van aanzienlijke veranderingen.

Twee andere groepen ratten kregen een dosering van 5mg THC. De onderzoekers liet daarbij de ene groep bewegen, terwijl de andere moest vasten. Bij beide groepen werden verhoogde concentraties THC in het bloedplasma gevonden, maar geen van beide liet zichtbare gedragsveranderingen zien.

Uitsluitend de nuchtere ratten die een vijfdaagse THC-kuur kregen, vertoonden dus gedragsveranderingen. Dit ondersteunt het idee dat chronische gebruikers de meeste kans op mogelijke flashbacks maken. Toch kun je dit onderzoek niet als sluitend beschouwen.

• De afgifte van THC tijdens beweging

Wong et al. hebben ook een proef met mensen gedaan^[2]. Aan dit onderzoek deden veertien mensen mee die frequent wiet gebruikten. Ze moesten 35 minuten aan lichaamsbeweging doen na de avond ervoor te hebben gevast of juist gegeten. De onderzoekers wilden wederom uitvinden wat er precies gebeurt als het lichaam de vetreserves moet gebruiken.

Vervolgens bleek dat het THC-gehalte in het bloedplasma bij beide groepen was gestegen. Het vasten leek geen significant verschil te maken wat de THC-spiegel betrof. De onderzoekers erkenden echter ook dat het vasten waarschijnlijk niet lang genoeg duurde om het lichaam aan te sporen vet te gebruiken. Ze concluderen dan ook alleen dat lichaamsbeweging ertoe kan leiden dat lichaamsvet THC afgeeft.

Gedragsveranderingen werden in dit onderzoek niet geobserveerd. We kunnen daarom niet stellen dat de stijging van het THC-niveau ook daadwerkelijk een high gevoel opwekt.

• De THC-spiegel bij chronische gebruikers

In tegenstelling tot de bovenstaande bevindingen, ontdekten Westin et al.^[3] dat noch vasten noch sporten bij abstinente, chronische wietgebruikers tot een verhoging van het THC-gehalte in het bloedserum of meer THC-COOH in urinemonsters leidde.

Aan deze studie deden vijf mensen uit een ontwenningskliniek mee. Vanaf de eerste dag van opname tot de zevende werden urine- en bloedmonsters afgenomen. Op dag 3 en 6 vastten ze 24 uur lang of maakten ze 45 minuten lang gebruik van een loopband. Er werden tussen de trainings- en vastendagen en de andere dagen geen verschillen in THC-niveaus waargenomen.

Maar... waarom voel ik me dan nog steeds high?

Het antwoord op deze vraag laat helaas nog op zich wachten. We weten wel dat THC in vet kan worden opgeslagen, zeker bij chronische wietgebruikers. En een aantal van bovenstaande studies ondersteunt het idee dat THC in het bloed wordt afgegeven als vetcellen worden afgebroken. Desondanks is de schaal van deze onderzoeken niet groot genoeg om dat echt te kunnen bevestigen.

Het is ook belangrijk om te weten dat chronisch gebruik van wiet veel meer doet dan alleen THC in je lichaamsvet achterlaten. Studies tonen bijvoorbeeld tevens aan dat regelmatig wietgebruik onder tieners tot het permanent dunner worden van de frontale kwabben^[4] kan leiden. Welk effect dit precies heeft, is echter niet helemaal duidelijk. Maar wel is vrij zeker dat het gebruik van wiet veel veranderingen in je brein veroorzaakt. En deze kunnen stuk voor stuk een mogelijke oorzaak zijn van de high die je voelt, zelfs als je niet high bent.

Er is echter hoop. Uit verhalen blijkt namelijk dat het ervaren van een high zonder drugs te hebben gebruikt wel een tijdslimiet heeft. Het lijkt erop dat dit fenomeen vanzelf weer verdwijnt naarmate je geen wiet meer gebruikt.