Ontdek hoe je je cannabiskweeklampen positioneert voor maximale effectiviteit.
DE 3 MEEST VOORKOMENDE TYPEN MODERNE KWEEKLAMPEN
Hedendaagse binnenteelt van cannabis bevat gewoonlijk minstens een van de volgende drie kunstmatige lichtbronnen: HID, CFL en LED. Vaak gebruiken kwekers een combinatie van groeilampen. Uiteraard zijn er andere, meer verouderde lichttechnologieën, maar deze zijn vrijwel allemaal net zo oud als de VHS videobanden. Deze blog richt zich op de meest gebruikte lichten door cannabistelers van de 21e eeuw. We gaan uitgebreid in op praktisch kweekruimte advies zonder te vertrouwen op de pseudo-wetenschappelijke gegevens.
HID of high-intensity discharge lampen zijn de favoriete kweeklampen van alle soorten binnenkwekers, van beginners tot pro-kwekers, al sinds de vroege jaren ’90. Door de jaren heen zijn de lampen efficiënter geworden, ballasten digitaal gegaan en reflectoren groter en beter geworden. Kwekers die HID prefereren, zijn sterk van mening dat lumen de enige krachtmaat is die er toe doet wat betreft lichten.
Zeker, CMH of ceramic metal halide is op de markt gekomen en de 315W CMH lamp is indrukwekkend, maar het is een redelijk dure upgrade voor een standaard MH of metal halide lamp. Bovendien is 315W CMH niet zo sterk presterend als een hoogwaardige dual spectrum/agro 600W HPS of hogedruk natriumlamp. CFL lijkt veelbelovend, maar komt altijd op een tweede plaats na de welbekende HID.
LED of Light Emitting Diode is de opkomende technologie die de heerschappij van HID voor cannabisteelt lijkt te doorbreken. De laatste generatie van LED systemen is nu in staat om vergelijkbare en in sommige gevallen zelfs betere wiet te produceren dan de gemiddelde HID opstelling. PAR of fotosynthetisch actieve straling is de maatstaf die LED fanaten het voornaamst achten.
Het is beter om niet te geobsedeerd te raken door de verschillende nieuwe maten van licht en aangepaste lichtspectra. Houd het simpel. Beschouw licht in termen van watt en energierekeningen. De vraag hierbij is: “Hoeveel stroomverbruik?” Gevolgd door: “Hoeveel warmte produceert de lamp en hoeveel licht straalt ze uit?”
OUDERWETSE HID
In eenvoudige stonertermen heeft HID wat nieuwe toeters en bellen gekregen, maar de kernprincipes van het telen van cannabis met dit soort kunstmatig licht blijven gelijk. MH is voor de vegetatieve groei en HPS voor de bloei. Echter zijn dual spectrum HPS lampen een populair alternatief en waarschijnlijk zelfs beter voor autoflowering soorten.
400W en 600W lampen zijn het meest geschikt voor binnenteelt van cannabis. De lichten dienen op gelijk niveau te hangen. De optimale lichthoogte of OLH ligt tussen de 30-50cm van het bladerdak van de planten. Maak zorgvuldig de reflectoren aan het plafond of dak van de kweektent vast met ophangsystemen, zoals haakjes.
Het best kun je bevestigingsmechanismen gebruiken die gemakkelijk verstelbaar zijn en geherpositioneerd kunnen worden, aangezien de planten groeien en groter worden. Zaailingen en stekjes vinden 600W MH mogelijk te intens. Hierbij is een 60cm+ afstand boven het bladerdak wellicht geschikter.
Rommel niet met lamprailsystemen, tenzij je bouwkundige kennis bezit. Stationaire lichten die niet wiebelen, met horizontale peren op gelijke hoogte in een schone, open reflector zijn standaard voor professionele teelt. Idealiter gebruik je een grote reflector, of zo groot als in de kweekruimte past, met een grote spreiding om de gehele ruimte te voorzien van licht.
Glazen filters en lampen en lucht-koelende lichten zijn prijzig. Koelbuizen zijn daarom eigenlijk alleen geschikt voor kastkweek. Ze bezitten namelijk ongeveer de slechtste reflectie eigenschappen van alle reflectoren op de markt. Het toevoegen van meer lichten en ventilatoren, betekent een hogere energierekening.
LICHT EN KWEEKRUIMTE
Algemeen gesproken, is 400-600W per m² ruim voldoende licht voor thuiskweek. Commerciële kwekers gaan mogelijk tot 1000W+ voor een maximale opbrengst. Zoveel mogelijk lampen in een kweekruimte proppen, is geen snelle route naar royale oogsten. Meer HID lampen betekent meer licht, maar ook veel meer warmte. En deze jongens worden heet. 250W lampen zijn alleen voor micro-kwekers.
Het enige voordeel wat de 250W lamp biedt, is dat de toppen van de plant tot wel 20cm in de buurt van de lamp kunnen komen. De warmte afgifte ligt veel lager dan bij verlichting van 600W, maar het licht dringt niet ver door. Hierdoor krijgen de onderste takken van grotere planten te weinig licht.
De toevoeging van slechts één extra 600W HPS kan de temperatuur in je kweekruimte aanzienlijk verhogen. Het is vaak een goedkopere en effectievere oplossing om te investeren in een upgrade van de ruimte. Bedek de muren met Mylar, stap van een magnetische ballast over naar een dimbare, digitale ballast, of ga volledig over op LED.
HOEVEEL PLANTEN?
Het antwoord is: zo veel of weinig als de kweker prefereert. Je kunt 16 wietplanten in 11l vierkante bakken kwijt in een kweekruimte van 1m² met een SOG. Anderzijds kan een kweker dezelfde ruimte vullen met één grote plant met behulp van de ScrOG methode. Hoe dan ook; de oogst is vergelijkbaar. Nogmaals, het draait allemaal om hoe je het licht en de kweekruimte gebruikt.
AANVULLEN MET CFL
CFL of een compacte fluorescentielamp is zeer effectief in het koele witte spectrum als alternatief op een MH lamp. Een 250W CFL kan vergelijkbare resultaten opleveren als een 400W MH licht. Dat wordt gedaan door een CFL tot 10cm boven het bladerdak van de planten te hangen. CFL is koel en kan heel dicht bij de planten komen zonder het gebladerte te verbranden. Daarnaast verhogen CFL lampen de temperatuur van de kweekruimte slechts marginaal. Dat maakt CFL perfect voor zaailingen, stekken en voor het gebruik tijdens de vegetatieve groei. CFL lichten zijn soms de enige optie voor micro-telers.
Helaas levert CFL zowel geen indrukwekkende lumen als PAR resultaten op. Erger nog is dat CFL lampen niet zo effectief zijn voor bloeiende wiet. Cannabisplanten vereisen veel intensere belichting tijdens de bloei dan CFL kan bieden. Verwacht lichte oogsten en slappe toppen met CFL lichten in de bloeifase.
NIEUWE GENERATIE LED
De laatste LED systemen hebben eindelijk evenwaardigheid bereikt ten opzichte van traditionele HID lichtsystemen. Op dit moment is de situatie te vergelijken met het moment waarop flatscreen televisies voor het eerst verkrijgbaar waren rond de eeuwwisseling. De voordelen en verbeteringen waren voor iedereen duidelijk zichtbaar. De beperkende factor was echter de zeer hoge prijs die de leidende fabrikanten eraan hingen.
Hoogwaardige LED kits van 350-400W kunnen een 600W MH verslaan en HPS opstellingen met een volledig spectrum zijn niet goedkoop. Er zijn modellen die het werkelijk allemaal kunnen. De allerbeste systemen zijn koel en ongelofelijk economisch op de lange termijn. De hang-afstanden verschillen sterk, dus wees je als koper hiervan bewust en zorg ervoor dat je de instructies van de producent leest.
Hieronder duiken we in de wetenschap achter het lichtrendement. Daarmee kun je het ideale vermogen en de optimale positie van je kweeklampen voor cannabis bepalen. We behandelen termen als fotonen, lumen en PAR, naast de voornaamste soorten kweeklampen en hun verschillen.
LICHTSPECTRUM, PAR EN LUMEN
Licht bestaat uit fotonen. Dit zijn kleine deeltjes die zich met de snelheid van het licht verplaatsen. Fotonen in lichtstralen vibreren met verschillende frequenties en op diverse golflengten. Mensen kunnen fotonische straling binnen golflengten van 380–680nm waarnemen. Bij planten varieert de gevoeligheid voor licht echter van 200 tot 800nm. Niet alle golflengten in dit spectrum hebben dezelfde effecten op fotosynthese. De golflengten die biochemische processen in planten het meest activeren, noemen we PAR (fotosynthetisch actieve straling). Deze hebben een spectraal bereik van 400-700nm.
Je kunt licht meten in fotometrische hoeveelheden op basis van de gevoeligheid van het menselijk oog voor kleur. Een andere optie is met radiometrische aantallen, gerelateerd aan de energie die lichtstralen transporteren. Lumen en lux zijn veelgebruikte fotometrische eenheden die verwijzen naar licht dat het menselijk oog waarneemt.
Fotometrische metingen geven echter geen indicatie van hoeveel lichtenergie een lamp aan een plant levert voor fotosynthese. Dit omdat de PAR-waarde daarbij niet wordt inbegrepen. Ondanks dat kunnen lumen en lux wel een eerste indicatie geven van het rendement van een specifieke lamp. Daarnaast kunnen we verschillende producten vergelijken door hun fotometrische efficiëntie te meten met de lumen/watt-verhouding. Ongeacht de eventuele verschillen in het lichtspectrum op verschillende golflengten.
Lux en lumen werken prima voor het meten van MH, HPS, CFL en T5-lampen. Ze geven echter geen nauwkeurige meting van de efficiëntie van een ledlamp voor cannabisteelt.
PAR EN PPFD BIJ DE BEREKENING VAN HET WATTAGE
Over het algemeen ligt de minimale hoeveelheid breed-spectrum licht die een cannabisplant nodig heeft rond de 9000lm per vierkante meter. Het optimale niveau ligt boven de 20.000lm/m². Krachtige groei en bloei van binnenplanten is echter afhankelijk van de hoeveelheid licht op specifieke golflengten die fotosynthese activeren. Daarom behelzen led-kweeklampen radiometrische systemen om te meten hoeveel fotonen uitgestraald worden in de PAR-kleurfrequenties die we eerder noemden.
In de tuinbouw is PPFD (photosynthetic photon flux density) de algemene maatstaf voor de hoeveelheid fotonen die per seconde in een vierkante meter terechtkomt, gemeten in micromol (μmol/m²/s). Indien de PPFD van een kweeklamp bekend is, kunnen we de radiometrische efficiëntie van de lamp berekenen en verschillende lichtsystemen vergelijken op basis van de verhouding PPFD:watt.
ZON, LAMPEN EN DE CORRECTE FOTONISCHE DRUK
Wanneer het hoogzomer is, bereikt de middagzon de aarde op een zonnestand van rond de 45° met een fotosynthetisch vermogen van 1200–2000 PPFD. Zaailingen, stekken en moederplanten van cannabis zijn echter al tevreden met een PPFD van 200–400μmol/m²/s. Cannabisplanten vereisen in de vegetatieve fase 400–600μmol/m²/s en in de bloeifase normaal gesproken 600-1500μmol/m²/s met atmosferische gehaltes CO₂. Onderzoek toont aan dat de productiefste PPFD voor cannabis 1500–2000μmol/m²/s is, met een temperatuur van 25–30°C en de natuurlijke CO₂ verhoogd tot 750ppm.
Cannabis is een veeleisende plant. Straling boven de grenswaarden van een variëteit, levensstadium of omgevingsfactoren verhoogt echter niet noodzakelijkerwijs de opbrengst. Omgekeerd kan teveel fotonische druk schade aan de bladeren en toppen veroorzaken. Met andere woorden: de topproductie neemt toe wanneer de cannabisplant 20-30 mol aan PAR-licht ontvangt per dag, bij 30-40 mol vervlakt dit en boven de 40 mol neemt het af.
HOEVEEL LICHT HEEFT JE KWEEKRUIMTE NODIG?
Wil je bepalen wat de juiste hoeveelheid licht is voor je teelt? Vermenigvuldig dan de lengte van je kweekruimte met de breedte om het kweekoppervlak te berekenen. Dat getal vermenigvuldig je vervolgens met de gewenste PPFD-waarde.
Stel dat je kweekruimte 250cm lang en 80cm breed is. Dan is je teeltoppervlak 2,5m x 0,8m = 2m². Als je een bloeiend bladerdak van zo’n 2m² wenst en wilt experimenteren met een PPFD-waarde van 500μmol, dan heb je simpelweg 1000μmol/m²/s nodig. Dit resultaat deel je vervolgens door de PPFD per watt aan licht, om het benodigde wattage te berekenen.
DE ‘WATT PER VIERKANTE METER’-REGEL: HOEVEEL PLANTEN KUN JE KWEKEN?
Ledsystemen produceren een hogere PAR dan MH, HPS en andere soorten lampen. Ondanks dat vereisen je planten ongeveer dezelfde hoeveelheid watt per vierkante meter om een oogst te genereren vergelijkbaar met die van traditionele HID-lampen. Houd er tevens rekening mee dat ledsystemen vaak als krachtiger worden aangeprezen dan het feitelijke elektrische vermogen. Het is echter niet zo dat een 400W-led eenzelfde oppervlak beslaat als een 1000W-HPS-lamp. Hier is een algemeen overzicht van het benodigde vermogen om vitale cannabisplanten te kweken met verschillende verlichtingssystemen. In de vroege vegetatieve fase vereisen ze ongeveer de helft hiervan.
Als maatstaf: HPS-lampen kunnen ongeveer de volgende oppervlakte beslaan:
| 250W ≈ 0.5–1m² ≈ 2 planten |
| 400W ≈ 1–1.5m² ≈ 4 planten |
| 600W ≈ 1.3–2m² ≈ 8 planten |
| 1000W ≈ 1.8–3m² ≈ 10 planten |
Ledlampen kunnen ongeveer de volgende oppervlakte beslaan:
| 120W ≈ 0.5m² ≈ 1 planten |
| 200W ≈ 0.8m² ≈ 2 planten |
| 280W ≈ 1m² ≈ 4 planten |
| 350W ≈ 1.5m² ≈ 6–8 planten |
Wil je een idee krijgen van de hoeveelheid lichtintensiteit waaraan je je planten blootstelt? Dan kun je een luxmeter aanschaffen om de lichtintensiteit op verschillende punten in het bladerdak te meten. Ook kun je een theoretische berekening doen van de straling die een lamp in lumen levert in verhouding tot het teeltoppervlak. Om de hoeveelheid lux op het bladerdak te berekenen, deel je het aantal lumen van de verlichting gewoonweg door het aantal vierkante meter belicht oppervlak. Wanneer je een lamp die 100.000lm produceert op een afstand van 1m van de toppen van de planten plaatst, dan belicht deze een oppervlak van 1m², met een intensiteit van 100.000lx (100.000lm ÷ 1m = 100.000lx). Hangt de verlichting er slechts 0,5m boven? Dan ontvangt het bladerdak 100.000lm ÷ 0,5m = 200.000lx.
Helaas neemt de lichtintensiteit af met een factor gelijk aan het kwadraat van de afstand tussen de bron en het verlichte object. Het plaatsen van dezelfde lamp op een hoogte van 2m betekent dat de lichtbundel vergroot, zodat deze 4m² beslaat, maar slechts met 25.000lx. Zodoende heb je 4 planten nodig om de hypothetische 100.000lx over het gehele kweekoppervlak te bereiken.
HID (MH, HPS): REGELS VOOR DE JUISTE AFSTAND
HID-lampen zijn er in een metaalhalidevariant met koud licht dat geschikt is voor de vegetatieve fase en een hogedruknatriumversie met een breder spectrum voor de bloeifase. Deze lampen worden heet en vereisen daarom een fatsoenlijk koel- en afzuigsysteem. Ook geven ze naar verloop van tijd vaak minder licht. Nieuwe lampen dienen daarom hoger te hangen dan oudere en na een paar jaar moet je ze tevens vervangen.
De correcte afstand voor zowel MH- als HPS-lampen is met name afhankelijk van het wattage. Begin altijd zo hoog mogelijk met de lamp en hang deze geleidelijk lager. De ventilatie in je kweekruimte dient daarbij op orde te zijn. Met een kleinere 250W-lamp kun je beginnen op een afstand van 35cm. Laat deze langzaam zakken richting het bladerdak, tot de lamp aan het eind van de bloeifase op 25cm van de toppen hangt. Met een 600W-lamp kun je op 50cm beginnen en zakken tot 30cm. Heb je een 1000W-lamp gekozen? Dan doe je er verstandig aan om minstens 80cm afstand aan te houden.
Het is hierbij handig om de rug van je hand richting het licht te houden, net boven je planten. Als dit comfortabel aanvoelt, dan geldt dat ook voor je cannabisplanten. Ga echter niet te veel van algemene regels uit. Controleer je planten altijd op eventuele tekenen van oververhitting of overmatige fotonische druk.
Hoe Hoog Moeten MH- en HPS-Groeilampen Hangen?
MH- of HPS-groeilampen zijn populair en zorgen mogelijk voor de beste opbrengst. Niet voor niets gebruiken veel kwekers juist deze groeilampen.
Hoewel MH- en HPS-lampen geschikt zijn voor verschillende fases van de groei, kun je deze lampen op dezelfde afstand van je planten hangen. Beide lampsoorten functioneren optimaal als ze zich dichter op de wietplanten bevinden. Maar als je voor de eerste keer kweekt, kun je dit beter even testen.
Zowel voor beginnende kwekers als voor telers die de overstap maken naar deze groeilampen, is het slim om de lampen eerst wat verder van je planten te hangen. Je kunt het licht zo geleidelijk verlagen, totdat je denkt dat je wiet voldoende energie krijgt. Wij adviseren een afstand van minimaal 30–38cm tot het bladerdak. Schijn kan immers bedriegen en je wilt de bladeren niet blootstellen aan te veel hitte.
Als je niet zeker weet hoeveel hitte je planten bereikt, test dit dan met de hand. Plaats je hand ter hoogte van het bladerdak onder het licht en voel hoe warm het is. Als het voor jou te heet is, dan is dit ook zo voor je planten. In dat geval moet je de lamp hoger ophangen.
Een laatste overweging zijn de peertjes. Net zoals die in je lampen in de woonkamer, wordt de functionaliteit ervan na verloop van tijd minder. Aangezien ze minder energie afgeven naarmate ze ouder worden, moet je een ouder peertje dichter bij je planten plaatsen dan een nieuwer exemplaar. Ook betekent dit dat een splinternieuwe peer zich zover mogelijk van je wietplanten moet bevinden, zodat deze de ontwikkeling van de wiet niet aantast. De meeste mensen vervangen hun MH-lampen minimaal eenmaal per jaar. Kwekers die HPS gebruiken, doen dit om de paar jaar.
Grafiek met Optimale Afstanden voor MH-/HPS-groeilampen
| WATTAGE | AFSTAND |
|---|
| 150W |
20–30cm (8–12") |
| 250W |
25–35cm (10–14") |
| 400W |
30–48cm (12–19") |
| 600W |
35–64cm (14–25") |
| 1000W |
41–79cm (16–31") |
|
Grafiek met Optimale Afstanden voor MH-/HPS-groeilampen
|
| WATTAGE |
150W |
240W |
400W |
600W |
1000W |
| AFSTAND |
20-30 cm (8–12")
|
25–35 cm (10–14")
|
30–48 cm (12–19")
|
35–64 cm (14–25")
|
41–79 cm (16–31")
|
LED: REGELS VOOR DE JUISTE AFSTAND
Ledsystemen blijven koeler dan HID-lampen, maar vereisen nog wel verkoeling om onbedoelde verbranding van je planten te voorkomen. Ledlampen geven een aanzienlijke hoeveelheid lichtdruk, ook bij relatief lage temperaturen. De hoeveelheid licht zelf, dus niet de warmte, kan lichtverbranding en verbleking van bladeren veroorzaken.
Verschillende modellen led-kweeklampen behelzen diverse optimale afstanden tot planten. Meestal doen producenten ook aanbevelingen bij hun producten. Begin gewoonweg op een gemiddelde afstand binnen het aanbevolen bereik en houd je planten de daarop volgende dagen goed in de gaten. Hang de lichten hoger als je merkt dat bladeren verbleken of verbrande puntjes vertonen. Zijn je planten tevreden? Hang het led-paneel dan iets dichterbij. Echter, nooit zoveel dat de bovenste bladeren bleek, geel of bruin worden.
Krachtige ledpanelen met meer dan 300W dien je op minstens 70cm afstand van het bladerdak te houden en geleidelijk te verlagen in de bloeifase. Als algemene richtlijn geldt dat ledlampen van 200-400W 30-70cm van de planten moeten hangen, terwijl lampen van 450-600W een afstand van 50-80cm vereisen. Systemen met hogere wattages moet je zelfs nog hoger hangen. Houd je planten daarbij goed in de gaten wanneer je een nieuwe lamp gaat gebruiken.
Hoe Hoog Moet je Led-groeilampen Ophangen?
Leds zijn de beste groeilampen voor kwekers. Je moet ze echter wel zorgvuldig afstellen qua ophanghoogte. Maar omdat ze zo krachtig zijn, kunnen ze onder de juiste omstandigheden voor een goede opbrengst zorgen.
De juiste led-verlichting kiezen is lastig. Omdat er zoveel varianten op de markt zijn, is er geen standaardlamp die voor iedereen geschikt is. Daardoor geldt er voor ledlampen tevens geen standaard afstand. Welke ledlamp je echter ook kiest, fabrikanten geven altijd advies over de aanbevolen hoogte.
Omdat ledlampen er niet zo krachtig uitzien als ze zijn, kun je ze daarnaast snel verkeerd gebruiken. De lampen zien er gedempt uit, dus je denkt al gauw dat ze niet genoeg energie afgeven. Maar het tegendeel is waar. Ze zijn juist ontzettend krachtig en je moet ze dan ook goed in de gaten houden. Doe je dat niet, dan zullen je planten verbleken of eindig je met wietplanten die er verwelkt uitzien.
Niet elke led-groeilamp is gelijk, maar als vuistregel geldt dat je ze hoger moet hangen dan andere lampen en dat je ze voortdurend moet afstellen tijdens de groei van de planten. Hang ze dichter op de wietplanten als die gaan bloeien.
Grafiek met Optimale Afstanden voor Led-groeilampen
Nogmaals, elke led-groeilamp is anders, maar in het volgende overzicht vind je een aantal algemene regels.
| WATTAGE | AFSTAND |
|---|
| 240–400W |
41–76cm (16–30") |
| 450–550W |
51–76cm (20–30") |
| 600–850W |
61–66cm (24–26") |
| 900W+ |
66–107cm (26–42") |
|
Grafiek met Optimale Afstanden voor Led-groeilampen
|
| WATTAGE |
240–400W |
450–550W |
600–850W |
900W+ |
| AFSTAND |
41–76cm (16–30")
|
51–76cm (20–30")
|
61–66cm (24–26")
|
66–107cm (26–42")
|
.jpg "Bereken-de-hoeveelheid-lux-op-het-bladerdak")
